Έκτακτη ανακοίνωση: Τέλος τα μετρητά – Έγινε αυτό που όλοι φοβόντουσαν

Μετρητά: Ραγδαία η εξάπλωση του ηλεκτρονικού χρήματος. Μεγαλώνουν οι κίνδυνοι. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου. Εξαφανίζονται πλέον τα μετρητά. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.

Ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών, stablecoins ιδιωτικής έκδοσης, ηλεκτρονικό χρήμα (e-money): οι ψηφιακές μορφές χρήματος εξελίσσονται συνεχώς και βρίσκουν νέους τρόπους για να ενσωματωθούν περισσότερο στην καθημερινή μας ζωή.

Τι είναι, συγκεκριμένα, το ηλεκτρονικό χρήμα (e-money) και πώς διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες μορφές ψηφιακών νομισμάτων;

Στην ουσία, το ηλεκτρονικό χρήμα (e-money) είναι η ψηφιακή αναπαράσταση του παραστατικού χρήματος (fiat money) και το εκδίδουν Ιδρύματα Ηλεκτρονικού Χρήματος (Electronic Money Institutions, ΕΜΙ).

Σήμερα, οι καταναλωτές μετατρέπουν συχνά τα χρήματά τους σε ηλεκτρονικό χρήμα για να προχωρήσουν σε πληρωμές άμεσα και γρήγορα.

Το ηλεκτρονικό χρήμα μπορεί να παρομοιαστεί με «μία ηλεκτρονική αποθήκευση χρημάτων», για παράδειγμα σε μια προπληρωμένη κάρτα ή σε μια ηλεκτρονική συσκευή, όπως το κινητό τηλέφωνο.

Σε σύγκριση με άλλες μορφές ψηφιακού χρήματος που αναπτύχθηκαν πρόσφατα, όπως τα stablecoins, το ηλεκτρονικό χρήμα (e-money) υπάρχει εδώ και αρκετό καιρό και η πελατειακή του βάση αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς.

Το σημαντικότερο είναι ότι, σε αντίθεση με τα περισσότερα stablecoins, το ηλεκτρονικό χρήμα λειτουργεί σε ένα ρυθμιζόμενο πλαίσιο.

Μετρητά: Ραγδαία εξάπλωση στις αναπτυσσόμενες χώρες και στους «αποκλεισμένους»

Το ηλεκτρονικό χρήμα αποτελεί πλέον ζωτικό μέρος της καθημερινής ζωής για δισεκατομμύρια ανθρώπους, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Είναι, επίσης, εξαιρετικά δημοφιλές στις ανεπτυγμένες χώρες μεταξύ αυτών που είτε δεν μπορούν, είτε δε θέλουν να έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα.

Οι χρήστες αποθηκεύουν σημαντικό μερίδιο των διαθέσιμων κεφαλαίων τους σε χαρτοφυλάκια ηλεκτρονικού χρήματος και έχουν πρόσβαση σε αυτά χρησιμοποιώντας κινητά τηλέφωνα ή υπολογιστές.

Στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον κατάλογο της Τράπεζας της Ελλάδας, λειτουργούν 180 Ιδρύματα Ηλεκτρονικού Χρήματος, προερχόμενα κυρίως από Γαλλία, Ιρλανδία, Κύπρο, Ολλανδία, Μάλτα, Βουλγαρία και Λιθουανία. Έξι από αυτά έχουν αντιπροσώπους και στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα, λειτουργούν τρία Ιδρύματα Ηλεκτρονικού Χρήματος (ΙΗΧ).

Οι ευρωπαϊκές χώρες με τα περισσότερα Ιδρύματα Ηλεκτρονικού Χρήματος

Η ραγδαία ανάπτυξη έχει αφήσει πίσω τις ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές, γεγονός που συνεπάγεται κινδύνους, που φτάνουν μέχρι και την συνολική απώλεια των κεφαλαίων ενός πελάτη.

Πρόσφατη μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου προειδοποιεί ότι υπάρχει μία σειρά παραγόντων που μπορούν να εκθέσουν σε κίνδυνο όχι μόνο τους καταναλωτές, αλλά και ολόκληρα συστήματα e-money.

Μετρητά: Το αίτημα για προστασία των καταθέσεων

Για τον λόγο αυτό, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τονίζει ότι είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί, σε εθνικό επίπεδο, ένα «ολοκληρωμένο, ισχυρό πλαίσιο για τη ρύθμιση και τη διασφάλιση των κεφαλαίων των πελατών».

«Οι εκδότες ηλεκτρονικού χρήματος (δηλ.τα Ιδρύματα Ηλεκτρονικού Χρήματος) θα πρέπει να υπόκεινται στις αναγκαίες προληπτικές κανονιστικές ρυθμίσεις.

Για παράδειγμα, θα πρέπει να καθιερώσουν συστήματα διακυβέρνησης και διαχείρισης λειτουργικού κινδύνου για τον εντοπισμό και τον περιορισμό των κινδύνων.

Θα πρέπει, επίσης, να τους απαγορευτεί να ασκούν λειτουργίες δανεισμού λιανικής. Και, προκειμένου να προστατευθούν οι καταναλωτές που μπορεί να είναι λιγότερο εξοικειωμένοι με τις διαδικασίες, θα πρέπει να θεσπιστούν κανόνες που να καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο οι εκδότες αποκαλύπτουν τις προμήθειες που χρεώνουν, προστατεύουν τα δεδομένα των καταναλωτών και χειρίζονται καταγγελίες.»

Η άνοδος έκδοσης ηλεκτρονικού χρήματος στην Ευρωζώνη από το 2010 έως το 2021

Το ΔΝΤ τονίζει ότι για να προστατευτούν τα χρήματα των καταναλωτών είναι απαραίτητο να στηθούν μηχανισμοί «εγγύησης και διαχείρισης» κεφαλαίων και να δημιουργηθούν αποθεματικά ρευστών διαθέσιμων που θα αντιστοιχούν στο ύψος των λογαριασμών που διατηρεί κάθε εκδότης ηλεκτρονικού χρήματος ώστε να διασφαλίζουν τους πελάτες σε περίπτωση χρεοκοπίας του εκδότη.

Σε κάποιες χώρες, έχουν ήδη γίνει προσπάθειες ώστε η προστασία των καταθέσεων να επεκταθεί και στο ηλεκτρονικό χρήμα.

Μετρητά: Η διείσδυση της διαδικτυακής τραπεζικής στην Ευρώπη, το 2021

Ωστόσο «θα χρειαστούν περαιτέρω προσπάθειες για να λειτουργήσει αυτή η προστασία και να διασφαλιστεί ότι θα λειτουργήσει αποτελεσματικά στην πράξη» αναφέρει το ΔΝΤ, που τονίζει ότι «οι πελάτες δεν θα πρέπει να χάνουν την πρόσβαση στα κεφάλαιά τους.»

Η εφαρμογή της προστασίας καταθέσεων ηλεκτρονικού χρήματος, προς το παρόν, δεν έχει δοκιμαστεί στην πράξη.

Επίσης, το ΔΝΤ επισημαίνει ότι οι μηχανισμοί ελέγχου για την αποτροπή ξεπλύματος μαύρου χρήματος και νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες πρέπει να εφαρμόζονται και στα Ιδρύματα Ηλεκτρονικού Χρήματος.

Μετρητά: Θρίλερ και με τις λίρες!

Στα ύψη εκτινάχθηκε η τιμή της χρυσής λίρας, καθώς λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, όπως άλλωστε και σε κάθε παγκόσμια αναταραχή, ο χρυσός αποτελεί επενδυτικό καταφύγιο.

Στην Ελλάδα η τιμή της χρυσής λίρας Αγγλίας έσπασε το φράγμα των 500 ευρώ, για πρώτη φορά, που αποτελεί ένα νέο ρεκόρ, ενώ είναι άγνωστο, πώς θα κυμανθεί στο επόμενο διάστημα, όσο μαίνονται οι πολεμικές επιχειρήσεις και η αστάθεια στην παγκόσμια οικονομία.

Πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι η άνοδος της τιμής της χρυσής λίρας συνέβη σε μια περίοδο, κατά την οποία έχουν αδειάσει τα σεντούκια των νοικοκυριών, αφού στα προηγούμενα χρόνια είχαν αυξηθεί σημαντικά οι ρευστοποιήσεις, επειδή και τότε οι τιμές ήταν ανοδικές.

Βέβαια ουδείς μπορούσε να προβλέψει τότε, την νέα άνοδο των τιμών του χρυσού, που καταγράφεται αυτή την περίοδο.

Σύμφωνα με το επίσημο δελτίο τιμών χρυσού της Τράπεζας της Ελλάδος σήμερα, 9 Μαρτίου 2022, η τιμή πώλησης της χρυσής λίρας εκτοξεύτηκε στα 509,35 ευρώ, ενώ η τιμή πώλησής της ανήλθε σε 422,61 ευρώ.

Για τις δύο τιμές πρέπει να διευκρινιστεί ότι, η Τράπεζα της Ελλάδος αγοράζει τη χρυσή λίρα από τον ιδιώτη στην τιμή των 422,561 ευρώ, ενώ την πουλάει σε ιδιώτη προς 509,35 ευρώ.

Η άνοδος της τιμής ξεκίνησε με την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και επιταχύνθηκε από τις 4 Μαρτίου και μετά. Ειδικότερα, στις 25 Φεβρουαρίου, που ξεκίνησαν οι πολεμικές επιχειρήσεις οι τιμές αγοράς και πώλησης της χρυσής λίρας ήταν 388,40 και 468,15 ευρώ αντίστοιχα.

Την 1η Μαρτίου οι τιμές αυξήθηκαν σε 390,48 και 470,69 ευρώ αντίστοιχα, στις 2 Μαρτίου, καταγράφηκε νέα αύξηση σε 396,50 και 477,94 ευρώ και αφού υποχώρησε ελαφρά στις 3 Μαρτίου, στις 4 του μήνα αυξήθηκαν σε 399,18 και 481,14 ευρώ.

Με το άνοιγμα της αγοράς, μετά το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας, στις 8 Μαρτίου η τιμή πώλησης της χρυσής λίρας εκτοξεύτηκε στο ποσό των 509,18 ευρώ και της αγοράς από την ΤτΕ στο ποσό των 422,45 ευρώ.

Οι σημερινές τιμές πώλησης της χρυσής λίρας Αγγλίας ανέρχεται σε 422,61 και 509,61 αντίστοιχα.

Η άνοδος της τιμής της χρυσής λίρας ήρθε σε μια περίοδο που τα νοικοκυριά είχαν… ξεφορτωθεί τις λίρες που κατείχαν, επειδή στα προηγούμενα τρία χρόνια είχε καταγραφεί άνοδος της τιμής, αλλά όχι βέβαια στα σημερινά επίπεδα.

Στις 31 Δεκεμβρίου 2018 η Τράπεζα της Ελλάδος αγόραζε τη χρυσή λίρα στα 254,43 ευρώ, ένα χρόνο αργότερα, στις 31-12-2019 η τιμή αγοράς της χρυσής λίρας είχε αυξηθεί στο ποσό των 309,09 ευρώ, στις 31/12/2020 διαμορφώθηκε σε 349,64 ευρώ και στις 31 Δεκεμβρίου 2021 είχε αυξηθεί σε 365,27 ευρώ.
349,64

Το 2021 τα νοικοκυριά πούλησαν στην ΤτΕ, 45.588 χρυσές λίρες Αγγλίας, έναντι 86.584 τεμάχια που πωλήθηκαν το 2020, με τις πωλήσεις να καταγράφουν μείωση κατά 47,3%.

Το 2020 οι πωλήσεις χρυσών λιρών Αγγλίας από τα νοικοκυριά στην Τράπεζα της Ελλάδος είχαν ανέλθει σε 86.584 και το 2019 είχαν ανέλθει σε 99.744 τεμάχια.

Από το 2002 που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία από την ΤτΕ, οι ρευστοποιήσεις χρυσών λιρών από τα νοικοκυριά ανήλθαν σε 3.095.508 τεμάχια ενώ οι αγορές λιρών από τους ιδιώτες ανήλθαν σε 1.480.715 τεμάχια, που σημαίνει, ότι από τα… σεντούκια των νοικοκυριών λείπουν 1.614.793 χρυσές λίρες Αγγλίας.