Έκτακτη ανακοίνωση: Καταργείται μεγάλη δημόσια υπηρεσία – Πώς θα εξυπηρετούμαστε

Κτηματολόγιο: Προς σταδιακή κατάργηση βαίνουν τα 390 υποθηκοφυλάκεια της χώρας, τα οποία θα μετατραπούν σε σε 17 κεντρικά Κτηματολογικά Γραφεία και σε 75 υποκαταστήματα τους.

Αυτή τη στιγμή λειτοργούν 14 Κτηματολογικά Γραφεία και 54 υποκαταστήματα, ενώ η οριστική κατάργηση είναι προγραμματισμένη για την 1η Ιανουαρίου 2024.

Ωστόσο, μεγάλες καθυστερήσεις παρατηρούνται, ειδικότερα σε ότι αφορά τις μεταβιβάσεις – μεταγραφές ακινήτων, καθώς δεν έχει εξασφαλιστεί το απαραίτητο προσωπικό για να λειτουργήσουν τα Κτηματολογικά Γραφεία κατά τη μετάβαση από τα υποθηκοφυλακεία.

Σύμφωνα με την ενημέρωση του υφυπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνου Κυρανάκη, ο βασικός λόγος των καθυστερήσεων που έχουν ως αποτέλεσμα να έχουν συσσωρευτεί στα Κτηματολογικά Γραφεία περίπου 150.000 εκκρεμείς αιτήσεις είναι ο νομικός έλεγχος των πράξεων.

Για να επιλυθεί το πρόβλημα το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης κατασκευάζει ψηφιακή πλατφόρμα η οποία θα είναι έτοιμη στις 15 Οκτωβρίου, μέσω της οποίας οι πιστοποιημένοι δικηγόροι, μέλη των κατά τόπους δικηγορικών συλλόγων, θα πραγματοποιούν εξ αποστάσεως το νομικό έλεγχο των πράξεων και θα εισηγούνται σχετικά στους προϊσταμένους των Κτηματολογικών Γραφείων.

Με τον τρόπο αυτό θα έχουν τη δυνατότητα να εξετάζουν περισσότερες πράξεις ώστε να μειωθούν οι εκκρεμότητες. Επίσης θα αυξηθεί η αμοιβή των δικηγόρων για τον έλεγχο των πράξεων.

Η βασικότερη ωστόσο μεταρρύθμιση είναι ο αποκαλούμενος ψηφιακός φάκελος μεταβίβασης (όλες οι διαδικασίες ψηφιακά μέσω διαλειτουργικοτήτων) και το ψηφιακό συμβόλαιο. Πρόθεση του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι να τεθούν σε εφαρμογή από τις αρχές του 2024. Θα αφορούν τις μεταβιβάσεις ακινήτων που έχουν μπει στο Κτηματολόγιο.

Στις προθέσεις του υπουργείου είναι επίσης η απλοποίηση της τιμολόγησης του κόστους της μεταβίβασης, κάτι που απαιτεί νομοθετική παρέμβαση.

Αναφορικά με την κτηματογράφηση και την πλήρη λειτουργία του Κτηματολογίου, ο κ. Κυρανάκης επανέλαβε χθες ότι στόχος είναι να το Κτηματολόγιο να λειτουργεί πλήρως το 2025.

Σήμερα το Κτηματολόγιο είναι ολοκληρωμένο για το 39% των δικαιωμάτων, 35% είναι σε ανάρτηση και 25% σε συλλογή.

Κτηματολόγιο: Πώς θα σώσετε την περιουσία σας

Ανάσα για χιλιάδες ιδιοκτήτες σε διάφορες περιοχές της χώρας δίνει τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος, αφού πλέον βάζει… τέλος στις διεκδικήσεις του Δημοσίου σε εκτάσεις που δεν ισχύει το τεκμήριο της κυριότητας.

Συγκεκριμένα, θεσπίζεται ειδική διαδικασία για τη διοικητική αναγνώριση της κυριότητας ή άλλων εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί δασών, δασικών, χορτολιβαδικών και βραχωδών εκτάσεων στις περιφέρειες των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης, των Νομών Λέσβου, Σάμου, Χίου και Κυκλάδων, των νήσων Κυθήρων, Αντικυθήρων και της περιοχής Μάνης, όπως αυτή ορίζεται από διοικητικά όρια των Καλλικρατικών Δήμων Ανατολικής και Δυτικής Μάνης.

Οπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση της ρύθμισης, η επίλυση των ιδιοκτησιακών εκκρεμοτήτων του Ελληνικού Δημοσίου με τους ιδιώτες στις περιοχές που δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας θα έχει ως αποτέλεσμα την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων αλλά και των υπηρεσιών του Δημοσίου από πλήθος υποθέσεων, συμβάλλοντας παράλληλα στην ολοκλήρωση του Κτηματολογίου.

Ποια όμως θα είναι η διαδικασία; Πρόκειται να συγκροτηθούν τουλάχιστον τέσσερα Συμβούλια Ιδιοκτησίας με έδρα αντίστοιχα την Κέρκυρα, το Ηράκλειο Κρήτης, τη Μυτιλήνη και τον Πειραιά.

Σε κάθε Συμβούλιο συμμετέχει πάρεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ως πρόεδρος, ο προϊστάμενος της οικείας Κτηματικής Υπηρεσίας με έναν αναπληρωτή του και ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Δασών της έδρας του Συμβουλίου.

Τα συμβούλια αυτά επιλαμβάνονται της αναγνώρισης της κυριότητας βάσει νόμιμα μεταγεγραμμένων τίτλων ιδιοκτησίας συνοδεία τοπογραφικών διαγραμμάτων, στα οποία αποτυπώνεται η επίδικη έκταση με τη συνδρομή και άλλων δημόσιων υπηρεσιών, όπου κριθεί χρήσιμο για ασφαλή κρίση. Εφόσον υπάρχουν περισσότερες αιτήσεις για την ίδια περιοχή εξετάζονται από κοινού. Μέχρι τη συγκρότηση των Συμβουλίων Ιδιοκτησίας για τα θέματα κυριότητας επιλαμβάνονται τα Συμβούλια Ιδιοκτησίας Δασών.

Παράλληλα, ορίζεται ότι εφόσον οι ιδιώτες κατέχουν συμβόλαια γεωτεμαχίων που έχουν συνταχθεί έως την 1η Ιουλίου 2001 -ακόμα και αν αυτά έχουν μεταγραφεί μεταγενέστερα- και το Δημόσιο δεν διαθέτει τίτλους ή άλλα αποδεικτικά κυριότητας, δεν μπορεί να διεκδικήσει τις εν λόγω εκτάσεις.

Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ρύθμιση, αφορά περιοχές «για τις οποίες το Ελληνικό Δημόσιο δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του, όπως πράξεις μίσθωσης, παραχώρησης ή άλλης εκμετάλλευσης, αξιοποίησης και προστασίας της έκτασης ως δημόσιας και, συγχρόνως, οι διεκδικούντες την έκταση διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας, οι ίδιοι ή οι δικαιοπάροχοί τους, οι οποίοι έχουν συνταχθεί μέχρι την 1η.7.2001 το αργότερο, έστω και εάν έχουν μεταγράφει μεταγενέστερα κι εφόσον ήδη κατά τη σύνταξη του τίτλου του διεκδικούντος ή του δικαιοπαρόχου του αυτοί τελούσαν σε καλή πίστη και η έκταση δεν διεκδικούταν από το Δημόσιο. Σε περίπτωση που το δικαίωμα της κυριότητας επί των ανωτέρω εκτάσεων έχει καταχωρισθεί υπέρ ιδιωτών ή νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου στα κτηματολογικά βιβλία των οικείων κτηματολογικών γραφείων, το Ελληνικό Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας επ’ αυτών και δεν ασκεί τα ένδικα βοηθήματα που προβλέπονται στο άρθρο 6 του Ν. 2664/1998 (Α’ 275)».

Οπως επισημαίνεται στην αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας, η συγκεκριμένη ρύθμιση έρχεται να επιλύσει ιδιοκτησιακά ζητήματα και εκκρεμότητες, καθώς είναι γνωστό ότι το Δημόσιο προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε όλα ανεξαιρέτως τα δάση, τις δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις.

Ωστόσο, στις περιοχές που δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητάς του η απόδειξη των ισχυρισμών του περί ιδίας κυριότητας ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων είναι ιδιαίτερα δυσχερής, με αποτέλεσμα οι εμπράγματες διαφορές που φτάνουν στις αίθουσες των δικαστηρίων να επιλύονται κατά κανόνα υπέρ των ιδιωτών.

Υπενθυμίζεται ότι το ΥΠΕΝ ήδη έχει προχωρήσει στον αποχαρακτηρισμό από «δασικές» δεκάδων χιλιάδων εκτάσεων που καλύπτονται από φρύγανα και ασπάλαθους, έπειτα από ομόφωνη απόφαση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών.

Επιπλέον, οι εκτάσεις που χρησιμοποιήθηκαν για βοσκή και καλύπτονται διαχρονικά μόνο από φρυγανική βλάστηση και ασπάλαθο δεν χαρακτηρίζονται πλέον δασικές, αλλά χορτολιβαδικές.

Παράλληλα, τρέχει η πίστωση χρόνου διάρκειας 6 μηνών για την υποβολή αντιρρήσεων.

Με άλλη διάταξη, προβλέπεται η επιτάχυνση των μελετών και των έργων, κυρίως αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών, για την προστασία των καμένων δασικών εκτάσεων, τα οποία στο εξής θα μπορούν να προχωρούν ως ειδικά δασοτεχνικά έργα, που δεν υπάγονται στους κανόνες περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ενώ δεν θα χρειάζεται για αυτά η έκδοση απόφασης από τον υπουργό Περιβάλλοντος για τον καθορισμό των ειδικότερων όρων, προϋποθέσεων, κριτηρίων, διαδικασιών και λοιπών τεχνικών ζητημάτων.

Η τροπολογία δίνει επίσης λύση και στο ζήτημα των μεταβιβάσεων αγροτικών τμημάτων που βρίσκονται σε ευρύτερα κτήματα, τα οποία περιλαμβάνουν αγροτικές και δασικές εκτάσεις, ξεκαθαρίζοντας ότι η μεταβίβαση των αγροτικών τμημάτων δεν συνιστά παράνομη κατάτμηση.

Συγκεκριμένα αναφέρει ότι δρόμοι, αντιπυρικές ζώνες και άλλα τεχνικά έργα που κατασκευάζονται εντός δασών και δασικών εκτάσεων, καθώς και νομίμως κηρυσσόμενες αναγκαστικές απαλλοτριώσεις δεν συνιστούν κατάτμηση αυτών.

Εκτός σχεδίου δόμηση
Με άλλη τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος, ξεμπλοκάρει η έκδοση οικοδομικών αδειών για οικόπεδα εκτός σχεδίου με κατά παρέκκλιση αρτιότητα δόμησης, τα οποία αφορούν σε γήπεδα μικρότερα των τεσσάρων στρεμμάτων.

Πιο συγκεκριμένα, σε οικόπεδα μικρότερα των 4 στρεμμάτων καθορίζεται πλέον με μαθηματικό τύπο η ανώτατη επιτρεπόμενη δόμηση από 86 έως 186 τετραγωνικά και επανακαθορίζεται το τέλος εκτός σχεδίου δόμησης, που θα επιβαρύνει τις οικοδομικές άδειες από 250 έως 5.000 ευρώ.

Ειδικότερα, για την εκτός σχεδίου δόμηση, σε συνέχεια των ρυθμίσεων του Νόμου 4759/2020 που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2020, θέτοντας για την κατά παρέκκλιση δόμηση σε οικόπεδα μικρότερα των 4 στρεμμάτων περιορισμούς δόμησης και μεταβατική διετία έως το 2022 για την οριστική κατάργησή της, στη νέα τροπολογία προβλέπεται ότι:

• Για οικόπεδα επιφάνειας 2.000 τ.μ. η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση για κατοικία δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 186 μέτρα.
• Για οικόπεδα από 1.200 τ.μ και έως 2000 τ.μ. η επιτρεπόμενη δόμηση περιορίζεται στα 136 μέτρα από 150 τ.μ.
• Σε γήπεδα από 750 τ.μ. έως 1.200 τ.μ., η δόμηση διαμορφώνεται σε 86 τ.μ. από 100 τ.μ.

Επιπλέον, επανακαθορίζεται το τέλος με το οποίο επιβαρύνονται οι οικοδομικές άδειες σε εκτός σχεδίου περιοχές, που στερούνται ρυμοτομικού σχεδίου και στις οποίες έχουν καθοριστεί χρήσεις γης, όροι και περιορισμοί δόμησης βάσει ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ.

Το τέλος αυτό καθορίζεται σε 5% του συμβατικού προϋπολογισμού του έργου ή 5 τοις χιλίοις στην περίπτωση που γίνεται χρήση αναλυτικού προϋπολογισμού. Το τέλος αποδίδεται στο Πράσινο Ταμείο για τη χρηματοδότηση δράσεων σε εκτός σχεδίου περιοχές λόγω περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και μπαίνουν όρια, κατ’ ελάχιστον 250 ευρώ και κατά μέγιστο 5.000 ευρώ.

Προβλέπεται, επίσης, ότι όλες οι ιδιοκτησίες που περιλαμβάνονται σε περιοχή που έχει καθοριστεί ως Ζώνη Ελεγχόμενης Ανάπτυξης για οικιστική ή άλλες χρήσεις γης οφείλουν να συμμετάσχουν με εισφορά γης καθώς και με καταβολή μετρητών για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων και άλλων κοινωφελών χρήσεων.

Με άλλη διάταξη, προβλέπεται η ανέγερση τουριστικών καταλυμάτων με έως 150 κλίνες σε περιοχές γενικής κατοικίας που καθορίζονται από τον υφιστάμενο πολεοδομικό σχεδιασμό, ακόμη και αν η περιοχή έχει πολεοδομηθεί.

Τέλος, επιτρέπονται σε χαρακτηρισμένους παραδοσιακούς οικισμούς του Πηλίου, βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, καθώς και περιβαλλοντικές υποδομές χαμηλής και μέσης όχλησης, συσκευασίας και μεταποίησης αγροτικών προϊόντων.