Έκτακτη ανακοίνωση ΕΟΔΥ για την ευλογιά των πιθήκων: Διαβάστε τι αναφέρει

Ευλογιά των πιθήκων: Συναγερμός έχει σημάνει στον ΕΟΔΥ για την ευλογιά των πιθήκων, με τον Οργανισμό να προχωράει σε έκτακτη ανακοίνωση

Τρεις είναι σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, οι τρόποι μετάδοσης της ευλογιάς των πιθήκων.

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο ΕΟΔΥ, «Με αφορμή τη δημόσια συζήτηση που εξελίσσεται γύρω από την ευλογιά των πιθήκων, ο ΕΟΔΥ κρίνει σκόπιμο να επισημάνει, ότι ο στιγματισμός πολιτών ή συμπεριφορών δεν προάγει τη δημόσια υγεία, αλλά αντίθετα στιγματίζει συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, οδηγώντας σε εφησυχασμό άλλες ομάδες πολιτών, με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος για τη διασπορά λοιμωδών νοσημάτων».

Η ευλογιά των πιθήκων μπορεί να προσβάλει οποιοδήποτε άτομο και δεν αφορά, ούτε προέρχεται από συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού.

Οι τρόποι μετάδοσης της ευλογιάς των πιθήκων περιλαμβάνουν:

α. Στενή προσωπική επαφή

β. Έκθεση σε βιολογικά υγρά

γ. Επαφή με μολυσμένες επιφάνειες ή αντικείμενα (π.χ. κλινοσκεπάσματα, είδη ρουχισμού/ιματισμού)

Η ευλογιά των πιθήκων δεν μεταδίδεται αμιγώς σεξουαλικά, αλλά μπορεί να μεταδοθεί μέσω σεξουαλικής επαφής κατά τη σωματική επαφή.

Σε κάθε περίπτωση τα λοιμώδη νοσήματα δεν γνωρίζουν σύνορα και δεν κάνουν διακρίσεις στη μετάδοσή τους και για αυτό το λόγο τα προληπτικά μέτρα συστήνονται ανεξαιρέτως για όλη την κοινότητα.

Ευλογιά των πιθήκων: Η διαφορά με την ανεμοβλογιά

Ανεμοβλογιά αποδείχθηκε μέσω εργαστηριακών εξετάσεων φαίνεται ότι είναι ο ιός από τον οποίο προσβλήθηκε ο 29χρονος Άγγλος από την Κεφαλονιά ο οποίος προκάλεσε συναγερμό στις ελληνικές υγειονομικές αρχές καθώς τα συμπτώματά του παρέπεμπαν σε ύποπτο κρούσμα για ευλογιά των πιθήκων.

Όπως ανακοίνωσε χαρακτηριστικά ο ΕΟΔΥ το βράδυ της Κυριακής «σε εργαστηριακή εξέταση δείγματος από το ύποπτο κρούσμα του άνδρα που νοσηλεύεται στο Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ δεν ανιχνεύθηκε ιός Ευλογιάς των πιθήκων (monkeypox) ενώ το δείγμα βρέθηκε θετικό σε δύο επαναλαμβανόμενους ελέγχους για τον ιό της Ανεμοβλογιάς (varicella – chickenpox)».

Διευκρινίζεται, δε, από τον ΕΟΔΥ ότι «οι εξετάσεις πραγματοποιήθηκαν στο Εργαστήριο Αναφοράς (Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ) για Ευλογιά και στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας του Νοσοκομείου ΑΤΤΙΚΟΝ».

Στην ίδια ανακοίνωση του ΕΟΔΥ περιλαμβάνονται και δύο παράγραφοι σχετικά με την ευλογιά των πιθήκων και την ανεμοβλογία προκειμένου να εξηγηθεί γιατί υπήρξε αυτή η ανατροπή με τον 29χρονο Άγγλο.

Συγκεκριμένα ο ΕΟΔΥ σημειώνει ότι «ο ιός της Ανεμοβλογιάς παρότι περιλαμβάνει το συνθετικό -pox είναι διαφορετικός από τον ιό που προκαλούν Ευλογιά ή Ευλογιά των πιθήκων. Υπάρχει συνάφεια αναφορικά με τα συμπτώματα και την εμφάνιση δερματικών αλλοιώσεων που προκαλούνται από την Ανεμοβλογιά και την Ευλογιά, Ευλογιά των πιθήκων».

Παράλληλα ο ΕΟΔΥ υπενθυμίζει ότι «η Ευλογιά έχει εκριζωθεί από τον ανθρώπινο πληθυσμό από το 1980 ενώ η Ανεμοβλογιά αποτελεί μια συχνή νόσο που προκαλεί περίπου 4 εκατομμμύρια λοιμώξεις σε παιδιά» καταλήγοντας ότι «για την Ανεμοβλογιά υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο και προκαλεί ηπιότερη νόσο από την Ευλογιά».

Ευλογιά των πιθήκων: Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα

Πριν από τρεις εβδομάδες μία επιδημική έξαρση κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο προκαλώντας ανησυχία στους ειδικούς δημόσιας υγείας.

Η διασπορά των περιστατικών που νοσούν από την ευλογιά των πιθήκων αυξάνεται ανά τον κόσμο, ενώ είναι άγνωστη ακόμα η μεταδοτικότητα του. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητη η ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας, για την λήψη των απαραίτητων μέτρων προφύλαξης, καθώς και του βαθμού μεταδοτικότητας του ιού, τονίζουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής και της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιάννα Ρέντζιου, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Μαρία Καντζανού, Γιάννης Ντάνασης, Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Πάνος Μαλανδράκης, Δημήτρης Παρασκευής και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ), συνοψίζοντας τα νεότερα δεδομένα σχετικά με την ευλογιά των πιθήκων όπως δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature.

Επιδημιολογία-Παθογένεια-Κλινική Εικόνα-Διάγνωση-Θεραπεία

Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων ανήκει στο γένος Orthopoxvirus της οικογένειας Poxviridae, στο ίδιο γένος με τον ιό variola, ο οποίος προκαλεί την ευλογιά και έχει εκριζωθεί παγκοσμίως από το 1980.

Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1958 σε αποικίες πιθήκων, ενώ εντοπίστηκε για πρώτη φορά στον άνθρωπο το 1970 στο Κονγκό. Έκτοτε, έχουν παρατηρηθεί τοπικές επιδημικές εξάρσεις σε χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής, με τελευταία και σημαντικότερη την επιδημική έξαρση στην Νιγηρία με περισσότερα από 500 επιβεβαιωμένα και ύποπτα κρούσματα. Στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν εντοπιστεί από το 2018 επτά κρούσματα-σχετιζόμενα με ταξίδι σε ενδημικές χώρες.

Η περίοδος επώασης είναι συνήθως 5-21 ημέρες και ο ιός μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και μέσω επαφής με δερματικές βλάβες πάσχοντος ή μολυσμένα υλικά (πχ κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που έχει χρησιμοποιήσει ασθενής).

Η νόσος εκδηλώνεται με πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγίες, λεμφαδενοπάθεια και εξάνθημα, το οποίο συνήθως ξεκινάει από την κεφαλή και επεκτείνεται στον κορμό, ενώ συμπεριλαμβάνει και παλάμες-πέλματα. Το εξάνθημα αρχικά εμφανίζεται με τη μορφή κηλίδων και βλατίδων, οι οποίες εξελίσσονται σε μικρές φυσαλίδες, φλύκταινες και έπειτα σε εφελκίδες που τελικά υποχωρούν. Το εξάνθημα αυτό μερικές φορές συγχέεται με το εξάνθημα της ανεμοβλογιάς.

Η νόσος διαρκεί συνήθως 2-4 εβδομάδες και στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι αυτοπεριοριζόμενη. Η διάγνωση γίνεται με απομόνωση του ιού σε καλλιέργεια, ανίχνευση του DNA του ιού με PCR σε κλινικό δείγμα ή ανίχνευση παρουσίας orthopox-ιού σε ιστούς με ανοσοϊστοχημικές μεθόδους.

Η θεραπεία εστιάζει κυρίως στην βελτίωση των συμπτωμάτων. Όσον αφορά στην αντιϊική θεραπεία, δύο φάρμακα που έχουν εγκριθεί για την θεραπεία της ευλογιάς θεωρούνται αποτελεσματικά και έναντι της ευλογιάς των πιθήκων: το tecovirimat, θεραπεία εκλογής σε συνδυασμό με το brincidofovir σε ασθενείς με σοβαρή νόσο. Η θνητότητα στις χώρες της Αφρικής κυμαίνεται μεταξύ 1-10% για τα στελέχη της Κεντρικής Αφρικής, ενώ για τα στελέχη της Δυτικής Αφρικής που αποτελούν αυτά που έχουν ταυτοποιηθεί στην πρόσφατη έξαρση στην Ευρώπη, η θνητότητα στην Αφρική είναι περίπου 3%.

Στις επιδημικές εξάρσεις στο Δυτικό Ημισφαίριο δεν καταγράφηκε κανένας θάνατος.

Γιατί ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων προκαλεί ανησυχία ως παθογόνο για την δημόσια υγεία;

Ένας από τους κυριότερους λόγους ανησυχίας είναι η απότομη άνοδος των κρουσμάτων, καθώς μέχρι το απόγευμα της 21ης Μαΐου 145 περιστατικά (επιβεβαιωμένα και ύποπτα) έχουν καταγραφεί σε 9 ευρωπαϊκές χώρες καθώς και σε Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά, Αυστραλία και Ισραήλ, όπως επισημαίνει ο κ. Moritz Kraemer, PhD, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Επίσης, άλλος λόγος ανησυχίας είναι η δυνατότητα μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο χωρίς ιστορικό ταξιδιού σε ενδημική περιοχή, το οποίο σημαίνει ότι υπάρχει οριζόντια μετάδοση στην κοινότητα.

Το μεγαλύτερο ερώτημα είναι, όπως επισημαίνει και ο Andrea McCollum, επιδημιολόγος στο Τμήμα Poxvirus του CDC, πόσο εύκολα μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Για τον λόγο αυτό, ο κ. Osterholm, διευθυντής του Κέντρου Λοιμωδών Νοσημάτων του Πανεπιστημίου της Μινεσότας, προβλέπει την πιθανότητα δυναμικής μετάδοσης του ιού λόγω της αγνώστου μέχρι ώρας μεταδοτικότητας του.

Η αναπληρώτρια διευθύντρια του κέντρου ελέγχου και πρόληψης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής κ. Jennifer McQuinston δήλωσε ότι «δεδομένου των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στην Πορτογαλία, και των ύποπτων περιστατικών στην Ισπανία, και δεδομένου της ανεύρεσης περιστατικών σε πολλές χώρες του κόσμου, είναι ακόμα άγνωστο πόσο μεγάλη θα είναι η διασπορά του ιού, και λόγω των συχνών μετακινήσεων μεταξύ των χωρών, θα δούμε περιστατικά σε όλο το κόσμο».

Τέλος, η κ. Marion Koopmans, DVM, PhD, διευθύντρια τμήματος Erasmus που επικεντρώνεται στην έρευνα σχετικά με ιούς, επισημαίνει ότι η επιδημική έκρηξη αρχίζει να είναι ανησυχητική καθώς τα περιστατικά εντοπίζονται σε διαφορετικές χώρες, ασυνήθιστο για τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων που δεν είναι τόσο μεταδοτικός.