Νέα μέτρα: «Φρένο» στην κατάρρευση νοικοκυριών και επιχειρήσεων με έκτακτα νέα μέτρα 1 δισ. ευρώ. Πώς θα στηριχθεί η οικονομία μετά την επέλαση της Όμικρον. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.
Η σκιά της νέας μετάλλαξης και της ενεργειακής ακρίβειας πέφτει βαριά πάνω από την οικονομία, εντείνοντας την ανησυχία και τον προβληματισμό στην κυβέρνηση.
Στο οικονομικό επιτελείο εξετάζουν όλα τα πιθανά σενάρια για τη στήριξη τόσο της αγοράς με νέα μέτρα, στην περίπτωση περιοριστικών μέτρων, όσο και των νοικοκυριών, λόγω των ανατιμήσεων στην ενέργεια
Με ένα αποθεματικό της τάξεως του 1 δισ. ευρώ το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να δημιουργήσει -αρχικά- ένα ανάχωμα στην οικονομία απέναντι στην ενεργειακή κρίση και τη νέα μετάλλαξη της πανδημίας.
Σε δεύτερο στάδιο και ανάλογα με την έκταση του προβλήματος και τις επιπτώσεις στα δημοσιονομικά της χώρας, η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να βάλει χέρι στα ταμειακά διαθέσιμα των 40 δισ. ευρώ, ενώ υπάρχει πάντα και η λύση του έκτακτου δανεισμού εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν.
Αν και δεν έχουν προσδιοριστεί το ύψος και το εύρος των πρόσθετων για τα νέα μέτρα (και προς τις δύο κατευθύνσεις), το βέβαιο είναι ότι οι όποιες επιπλέον παρεμβάσεις αποφασιστούν θα ασκήσουν ισχυρές πιέσεις στον κρατικό προϋπολογισμό του 2022.
Αυτή την περίοδο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών εξετάζει όλα τα πιθανά νέα μέτρα για τη στήριξη, αφενός, της αγοράς στην περίπτωση περιοριστικών μέτρων λόγω της μετάλλαξης Omicron, με φόντο τη συνέχιση της ενεργειακής ακρίβειας.
Αφετέρου, το διογκούμενο κύμα ανατιμήσεων στα ενεργειακά προϊόντα το οποίο επεκτείνεται σε ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών, σε συνδυασμό με τις απρόβλεπτες εξελίξεις της πανδημίας, υποχρεώνει την κυβέρνηση να ανοίξει ακόμα περισσότερο την κρατική στρόφιγγα προκειμένου να αποδυναμώσει το πλήγμα στα εισοδήματα.
Στις αρχές του έτους η κυβέρνηση αναμένεται να παρέμβει εκ νέου προκειμένου να περιορίσει τη φωτιά στους λογαριασμούς ενέργειας νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Από τις παρεμβάσεις αυτές θα εξαρτηθεί και το περιθώριο που απομένει για τη χρηματοδότηση των μέτρων απέναντι στην Omicron.
Σημείο προβληματισμού για το υπουργείο Οικονομικών είναι ότι οι πρόσθετες δαπάνες δυσχεραίνουν το εγχείρημα για δραστικό περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος στην περιοχή του 1% του ΑΕΠ το επόμενο έτος, από 7,3% που εκτιμάται ότι θα κλείσει φέτος. Λόγω των άγνωστων παραμέτρων στην οικονομίας ο νέος
O Προϋπολογισμός του 2022 περιλαμβάνει δύο σενάρια:
- Το βασικό, που προβλέπει τη μείωσή του στο 1,2% του ΑΕΠ ή στα 2,296 δισ. ευρώ το 2022, από 7,3% του ΑΕΠ το 2021 ή 12,3 δισ. ευρώ.
- Το δυσμενές, που το αυξάνει κατά 0,5% του ΑΕΠ ή κατά 935 εκατ. ευρώ το 2022 και το εκτοξεύει στο 1,7% του ΑΕΠ ή πάνω από τα 2,8 δισ. ευρώ. Εξέλιξη που καθιστά επαχθέστερη τη δημοσιονομική προσαρμογή για το επόμενο έτος, με το ύψος της λιτότητας να ξεπερνά τα 10,5 δισ. ευρώ.
Από την εξέλιξη της κατανάλωσης (που σαφώς θα επηρεαστεί από την εξέλιξη της διπλής κρίσης) θα εξαρτηθεί αν και κατά πόσο θα επιβεβαιωθούν και οι προβλέψεις για την ανάπτυξη. Η εκτίμηση για επιτάχυνση του ΑΕΠ με ρυθμό 6,9% φέτος έχει ξεπεραστεί και πιθανώς να φτάσει στο 7,5%.
Δύσκολα, όμως, θα δικαιωθούν οι υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις για ρυθμό 8%. Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών τονίζουν ότι ο σχεδιασμός για το 2022 παραμένει ρευστός όσο υπάρχουν αβεβαιότητες σε σχέση με την πανδημία αλλά και σε σχέση με την ενεργειακή κρίση, που μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από τις προβλέψεις.
Ηδη ο πληθωρισμός έχει ξεκινήσει να ροκανίζει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Από το υπουργείο Οικονομικών δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ο πληθωρισμός τον Δεκέμβριο να ξεπεράσει το 5% από 4,8% τον Νοέμβριο.
Αντίρροπα θα λειτουργήσουν τα κονδύλια που θα εισρεύσουν από το Ταμείο της Ανάκαμψης, αν και η πρώτη δόση των 4 δισ. ευρώ θα έρθει με μεγάλη καθυστέρηση και όχι νωρίτερα από τον Μάρτιο.
Για τον λόγο αυτό, στο υπουργείο Οικονομικών ποντάρουν και σε άλλους παράγοντες για τη στήριξη της ανάκαμψης: τη σημαντική ώθηση των επενδύσεων κατά 21,9%, την περαιτέρω ανάκαμψη των εξαγωγών υπηρεσιών κατά 21% λόγω και της ανόδου του εξωτερικού.
Ανάλογα με το πώς θα λειτουργήσουν οι παραπάνω μοχλοί, η ανάπτυξη εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί ως εξής: με βάση το αισιόδοξο σενάριο θα κρατηθεί στο 4,5% το 2022, από 6,9% φέτος, ενώ αν επικρατήσει το απαισιόδοξο ο ρυθμός μεγέθυνσης θα κατέβει μία μονάδα κάτω, στο 3,5%.
Η μείωση του ονομαστικού ρυθμού μεγέθυνσης κατά 1% το 2022 συνεπάγεται ότι το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί σε 185,5 δισ. ευρώ, από 177,6 δισ. ευρώ το 2021, έναντι ονομαστικού ΑΕΠ ύψους 187,3 δισ. ευρώ το 2022, που είναι το βασικό σενάριο.
Μια τέτοια μεταβολή του επιπέδου του ονομαστικού ΑΕΠ θα οδηγούσε σε επιδείνωση του δημοσιονομικού αποτελέσματος κατά 0,5% του ΑΕΠ σε σχέση με το σενάριο του Προϋπολογισμού του 2022.
Σημειώνεται ότι η συνολική αξία των παρεμβάσεων κατά της πανδημίας την περίοδο 2020-2022 ανέρχεται σε 43,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 23,1 δισ. ευρώ αφορούν το 2020, 16,9 δισ. ευρώ το 2021 και 3,3 δισ. ευρώ το 2022.
Το δημοσιονομικό κόστος των παρεμβάσεων ανέρχεται σε 31,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 12 δισ. ευρώ αφορούν το 2020, 15,8 δισ. ευρώ το 2021 και 3,3 δισ. ευρώ το 2022.
Νέα μέτρα: Έκτακτο επίδομα για εργαζόμενους και επιχειρήσεις που επλήγησαν
Στη δεύτερη φάση για νέα μέτρα φαίνεται πως περνά άμεσα η κυβέρνηση με στόχο την στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων, με τις ανακοινώσεις να αναμένονται ακόμη και τη Παρασκευή.
Στόχος της πρώτης φάσης των μέτρων ήταν η στήριξη των θέσεων εργασίας στις επιχειρήσεις που πλήττονται λόγω των περιοριστικών μέτρων. Και σε αυτή τη φάση το μεγαλύτερο στοίχημα είναι η διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται επέκταση των αναστολών και σε άλλες κατηγορίες καταστημάτων της εστίασης πέραν εκείνων που διαθέτουν μουσική και για τα οποία τρέχουν ήδη οι αναστολές συμβάσεων.
Βέβαια οι εξελίξεις με την πανδημία θα κρίνουν και αν χρειάζεται και χρονική επέκταση των αναστολών. Έτσι αν τα περιοριστικά μέτρα «τραβήξουν» και μετά τις 17 Ιανουαρίου είναι σίγουρο ότι θα δούμε επανάληψη του μέτρου των αναστολών και τον επόμενο μήνα.
Στο πακέτο των μέτρων δεν αποκλείεται να περιλαμβάνεται και μια νέα παράταση για την αποπληρωμή των κορονοχρεών. Η νέα προθεσμία για την υπαγωγή στη ρύθμιση των 36-72 δόσεων για τα κορονοχρέη λήγει στις 26 Ιανουαρίου, ενώ έως και την 31 Ιανουαρίου θα πρέπει οι επιχειρηματίες να πληρώσουν τη πρώτη δόση. Το οικονομικό επιτελείο έτσι εξετάζει να δώσει μια νέα αναστολή των χρεών αυτών.
Το νέο πακέτο αναμένεται να περιέχει και κάποια μέτρα «ανάσας» – ρευστότητας για τις επιχειρήσεις που πλήττονται εξ ολοκλήρου λόγω της απαγόρευσης μουσικής. Για αυτή τη περίπτωση φαίνεται πως θα κινητοποιηθούν κοινοτικοί πόροι ώστε να πέσει «ζεστό» χρήμα στα ταμεία των επιχειρήσεων.
Παρόλα αυτά, οι όποιες ενισχύσεις δεν θα είναι οριζόντιες αλλά θα εξαρτηθούν από τη πτώση του τζίρου που υπέστησαν οι επιχειρήσεις λόγω των περιοριστικών μέτρων. Για αυτό άλλωστε το οικονομικό επιτελείο θέλει να έχει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τι απώλειες που έχουν οι επιχειρήσεις και βέβαια ποια θα είναι εξέλιξη της πανδημίας γενικότερα στο τέλος του Ιανουαρίου. Έτσι στο τέλος του Ιανουαρίου θα κριθεί εξ ολοκλήρου και πως θα τρέξει το νέο σχήμα των ενισχύσεων.
Σημαντική βέβαια ανάσα στις επιχειρήσεις δίνει και η παράταση της ισχύος του μέτρου των παγίων δαπανών μέχρι και τις 30 Ιουνίου. Πρόκειται ουσιαστικά για τα κουπόνια «κέρδισαν» βάσει κριτήριων οι επιχειρήσεις για την εξόφληση χρεών φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών.
Κορονοϊός – Νέα μέτρα: Αυτό είναι το plan b – Τι ώρα θα κλείνουν Σούπερ μάρκετ, εστίαση, εμπορικά
Η ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται η μετάλλαξη Όμικρον και το ενδεχόμενο να πιεστεί το σύστημα υγείας είναι τα δύο στοιχεία που προβληματίζουν την κυβέρνηση η οποία αρχικά καλείται να διαχειριστεί τον γρίφο που ονομάζεται «άνοιγμα σχολείων».
Αν και για την ώρα δεν γίνεται ανοιχτά συζήτηση για νέα μέτρα, εντούτοις στο κυβερνητικό επιτελείο προετοιμάζονται επί χάρτου και για το ενδεχόμενο η κατάσταση να ξεφύγει οπότε θα πρέπει να εφαρμοστεί ένα plan B.
Αρχικά κυβερνητικά στελέχη αποκλείουν το ενδεχόμενο να υπάρξει lockdown όπως αυτό που εφαρμόστηκε στις πρώτες φάσεις της πανδημίας το 2020.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν νέα μέτρα που μπορεί να εφαρμοστούν προκειμένου να αντιμετωπιστεί το κύμα της μετάλλαξης Όμικρον καθώς, όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Θεοκλής Ζαούτης, «οι πρώτες εικόνες δειγματοληψίας από πέντε Περιφέρειες, Πάτρα, Θεσσαλία, Κρήτη, Αττική και Θεσσαλονίκη δείχνουν πως ο μέσος όρος κρουσμάτων από «Όμικρον» είναι κοντά στο 70%».
Όπως πρόσθεσε, μάλιστα, «τις τελευταίες μέρες το 70% των εισαγωγών σε νοσοκομεία της Αττικής είναι από τη μετάλλαξη Όμικρον».
Στη φαρέτρα των νέων μέτρων για το plan B κατά πληροφορίες περιλαμβάνονται νέες παρεμβάσεις στην εστίαση, νέοι περιορισμοί για μη εμβολιασμένους σε εξωτερικούς χώρους αλλά και η επέκταση του υποχρεωτικού εμβολιασμού.
Συγκεκριμένα στην εστίαση αυτό που εξετάζεται είναι αν η κατάσταση ξεφύγει το ωράριο λειτουργίας να «κατέβει» ακόμα περισσότερο και τα καταστήματα να κλείνουν στις 11 το βράδυ ή ακόμα και στις 10 το βράδυ αντί για τα μεσάνυχτα που ισχύει σήμερα. Παράλληλα δεν αποκλείεται να υπάρξει παρέμβαση και για το θέμα της πληρότητας.
Όσον αφορά τους μη εμβολιασμένους η λογική θα είναι να περιοριστούν ακόμα περισσότερο όσον αφορά τους εξωτερικούς χώρους ενώ για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό στο τραπέζι βρίσκεται η πρόταση να κατέβει στους πολίτες των 50 ετών ενώ υπάρχουν φωνές που μιλούν για υποχρεωτικό εμβολιασμό από τους 40 ετών και άνω.