Δουλεύετε με τηλεργασία; Έρχεται και μείωση μισθού!

Τηλεργασία: Βούτυρο στο… ψωμί των κολοσσών της οικονομίας είναι η τηλεργασία καθώς βρήκαν πάτημα για μείωση μισθών! Δείτε τι κάνει ακόμη μια εταιρεία, δείχνοντας το μέλλον…

Τελευταία περίπτωση είναι η εταιρεία παροχής λογιστικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών PwC, η οποία ανακοίνωσε ότι θα επιτρέψει στο σύνολο των 40.000 υπαλλήλων της, που εξυπηρετούν τους πελάτες της, να εργάζονται εξ αποστάσεως και να ζουν μόνιμα οπουδήποτε επιθυμούν.

Ταυτόχρονα όμως, η εταιρεία σκοπεύει να μειώσει το μισθό σε όσους επιλέξουν την τηλεργασία, παρά το γεγονός ότι με την τηλεργασία η εταιρεία θα βγει ούτως ή άλλως κερδισμένη από τη μείωση του λειτουργικού της κόστους, όπως ενοίκια γραφείων, έξοδα αναλώσιμων, κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος κλπ., τα οποία επωμίζεται ο ίδιος ο εργαζόμενος.

Να σημειωθεί ότι η «Google» επίσης έχει προσαρμόσει την αμοιβή των εργαζομένων της ανάλογα με τον τόπο εργασίας τους, με αυτούς που εργάζονται μόνιμα από το σπίτι τους να κερδίζουν εν δυνάμει λιγότερα χρήματα.

Η αναπληρώτρια διευθύντρια προσωπικού της PwC, Γιολάντα Σιλς – Κόφιλντ, δήλωσε σε συνέντευξή της ότι η εταιρεία είναι η πρώτη που κατέστησε δυνατή την τηλεργασία για τους εργαζόμενους εξυπηρέτησης πελατών που διαθέτει. Το προσωπικό υποστήριξης της PwC και οι εργαζόμενοί της σε τομείς όπως το ανθρώπινο δυναμικό και οι νομικές υπηρεσίες, που δεν συναντούν προσωπικά πελάτες, είχαν ήδη την επιλογή να εργάζονται πλήρως με τηλεργασία.

Οι εργαζόμενοι της PwC που επιλέγουν να εργαστούν με τηλεργασία θα έχουν την υποχρέωση να έρχονται στα γραφεία τους το πολύ τρεις ημέρες το μήνα για προσωπικές συναντήσεις, όπως οι σημαντικές συνεργασίες με την ομάδα εργασίας τους, οι επισκέψεις πελατών και οι συνεδρίες εκπαίδευσης, σύμφωνα με την Σιλς – Κόφιλντ.

Τηλεργασία: Η χρήση κάμερας και το δικαίωμα στην αποσύνδεση

Παράλληλα, μπορεί ο εργοδότης να παρακολουθεί διαρκώς τον εργαζόμενο μέσω κάμερας κατά τη διάρκεια της τηλεργασίας;

Είναι υποχρεωμένος ο εργαζόμενος να έχει διαρκώς ανοιχτή την κάμερα κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με τον εργοδότη; Μπορεί ο εργοδότης να καλεί τον εργαζόμενο μετά το πέρας της τηλεργασίας;

Πώς εν τέλει προστατεύεται η ιδιωτική ζωή του εργαζόμενου από τον εργοδότη σε καθεστώς τηλεργασίας; Πού σταματά το διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη πάνω στον εργαζόμενο;

Σε αυτά τα ερωτήματα απαντά η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) με την τελευταία κατευθυντήρια οδηγία της, που αφορά την εφαρμογή των νόμων για την τηλεργασία σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Με την επισήμανση ότι λόγω της ανισότητας απασχολούμενου και εργοδότη «η οργάνωση του τρόπου της τηλεργασίας δεν πρέπει να οδηγεί σε ανισότητες και διακρίσεις (μισθολογικές, ευκαιρίες επαγγελματικής ανέλιξης, συμμετοχή σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης) και να θίγει εργασιακά, ασφαλιστικά και κοινωνικά δικαιώματα των απασχολούμενων», η ΑΠΔΠΧ υπογραμμίζει ότι η τηλεργασία «δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να έρχεται σε ευθεία προσβολή του δικαιώματος στην προσωπικότητα».

Σε αυτό το πνεύμα η κατευθυντήρια οδηγία της Αρχής προσδιορίζει επακριβώς τις υποχρεώσεις του υπεύθυνου επεξεργασίας, δηλαδή του εργοδότη, προκειμένου αυτός «να προσαρμόζεται διαρκώς στις νέες συνθήκες που δημιουργούνται κατά την οργάνωση της εργασίας από απόσταση». Ταυτόχρονα ο υπεύθυνος επεξεργασίας πρέπει «να αποδεικνύει τη συμμόρφωσή του στο πλαίσιο της αρχής της λογοδοσίας».

Τα όρια της επιτήρησης των εργαζομένων

Στο σκέλος της άσκησης του διευθυντικού δικαιώματος του εργοδότη για την επιτήρηση των εργαζομένων κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους η ΑΠΔΠΧ επικαλείται την «αρχή της αναλογικότητας». Ιδίως για την επιτήρηση μέσω λειτουργίας της κάμερας του Η/Υ και τη χρήση του σχετικού λογισμικού, η Αρχή επισημαίνει ότι από τους τελευταίους δύο νόμους είναι θεσπισμένες οι απαγορεύσεις στη χρήση κάμερας (web cam) για τον έλεγχο της απόδοσης του εργαζομένου.

Η χρήση κάμερας στις τηλεδιασκέψεις

Παράλληλα η Αρχή ορίζει ότι για τους εργαζόμενους δεν είναι υποχρεωτική η διαρκής χρήση κάμερας στις τηλεδιασκέψεις. Διευκρινίζει, μάλιστα, ότι «ο απασχολούμενος εξ αποστάσεως τόσο στον Δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα, δικαιούται, κατ’ εφαρμογή της αρχής της ελαχιστοποίησης των δεδομένων, να ενεργοποιεί τη δυνατότητα της χρησιμοποιούμενης πλατφόρμας για συμμετοχή του σ’ αυτή μόνο μέσω μικροφώνου και όχι συνεχώς κατά τη διάρκεια πραγματοποίησής της μέσω κάμερας, ιδίως όταν συντρέχουν λόγοι που το επιβάλλουν (π.χ. προστασία της ανηλικότητας)».

Επιπλέον η Αρχή υπογραμμίζει ότι «ο απασχολούμενος εξ αποστάσεως μπορεί να επιλέγει δυνατότητες της χρησιμοποιούμενης πλατφόρμας που να του επιτρέπουν την απόκρυψη φόντου (background) με θόλωση ή με προσθήκη εικόνας (virtual background) προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος αποκάλυψης προσωπικών πληροφοριών που μπορεί να προκύψουν από τη θέαση».

Σύμφωνα, μάλιστα, με την Αρχή «ο εργοδότης παραμένει υπεύθυνος για την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων που υφίστανται επεξεργασία από την επιχείρηση ή τον οργανισμό, ακόμη και όταν αποθηκεύονται σε τερματικούς σταθμούς στους οποίους δεν έχει φυσικό έλεγχο ή ιδιοκτησία, αλλά για τους οποίους έχει εξουσιοδοτήσει την πραγματοποίηση ρυθμίσεων ώστε να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα οι εργαζόμενοι».

Η κατοχύρωση του δικαιώματος στην αποσύνδεση

Μπορεί στην πραγματικότητα χιλιάδων εργαζομένων το δικαίωμα στην αποσύνδεση να καταπατάται από τους εργοδότες με πάρα πολλούς τρόπους, όμως η νομοθεσία, όπως και η κατευθυντήρια οδηγία της ΑΠΔΠΧ, το κατοχυρώνει ως «θεμελιώδες εργασιακό δικαίωμα».

«Ο απασχολούμενος εξ αποστάσεως έχει το δικαίωμα, μετά το πέρας του χρόνου κατά τον οποίο έχει υποχρέωση παροχής εργασίας, να αποσυνδέεται, χωρίς εις βάρος του επιπτώσεις, από τα ψηφιακά μέσα (λογισμικά, ψηφιακή πλατφόρμα, κοινωνικά δίκτυα, ασύρματες συνδέσεις, ηλεκτρονικά μηνύματα, internet / intranet) που χρησιμοποιούνται για την οργάνωση της απασχόλησης» αναφέρει ξεκάθαρα η Αρχή στην κατευθυντήρια οδηγία της.

Επικαλούμενη το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου η Αρχή ξεκαθαρίζει ότι: «Το δικαίωμα στην ψηφιακή αποσύνδεση μετά το πέρας του χρόνου εργασίας αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα των εργαζομένων, ζωτικής σημασίας και άμεσα συνδεδεμένο τόσο με το θεμελιώδες δικαίωμα της προστασίας της ιδιωτικότητας των προσωπικών δεδομένων, του δικαιώματος στον ιδιωτικό βίο και του σεβασμού στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή».