Οι ιστορίες φορολογικής τρέλας στην Ελλάδα είναι αμέτρητες, σε μία από αυτές η Εφορία δέσμευσε σπίτι για ένα χρέος της τάξεως των 30 ευρώ.
Οι υποθέσεις που αναδεικνύονται από το αρχείο των ληξιπρόθεσμων είναι σοκαριστικές και μερικές φορές για γέλια και για κλάματα. Και μάλιστα πρόκειται για μία από τις αιτίες που αυξάνουν το ύψος των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το δημόσιο, τα οποία έχουν υπερβεί τα 106 δισ. ευρώ, ενώ πολλά από τα συγκεκριμένα χρέη είναι σχεδόν ανύπαρκτα και μη εισπράξιμα.
Ταυτόχρονα όμως δεσμεύουν και τα ακίνητα, με αποτέλεσμα να μένουν αναξιοποίητα.
Είναι χαρακτηριστικό πως, όπως καταγγέλλει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (ΠΟΕ-ΔΟΥ), στα υποθηκοφυλακεία και τα κτηματολογικά γραφεία της χώρας, υπάρχουν εγγεγραμμένα χιλιάδες παλαιά βάρη κατά ακινήτων, τα οποία αφορούν περιόδους πριν την ύπαρξη των πληροφοριακών συστημάτων ΤΑΧIS και ΤΑΧΙSnet και τα οποία δεν έχουν αποτυπωθεί ηλεκτρονικά.
Η υπόθεση του 1960 και τα 30 ευρώ
Η υπόθεση στην οποία αναφερόμαστε χρονολογείται από το 1964, όταν για χρέος προς το Δημόσιο ύψους 10.000 δραχμών, δεσμεύτηκε ακίνητο. Μέχρι και σήμερα εν έτει 2024, παραμένει δεσμευμένο για το ποσό των 30 ευρώ, το οποίο με προσαυξήσεις ανέβηκε στα 90 ευρώ. Σημειώνεται πώς υπήρχε και υπάρχει οροφή στην προσαύξηση των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο.
Πιθανότατα πρόκειται για ακίνητο το οποίο σήμερα έχει περάσει σε κληρονόμους και η αρχική οφειλή ενδεχομένως αφορούσε συνυπόχρεο πρόσωπο, που έχει αποβιώσει και ενδεχομένως να μην γνώριζε καν την ύπαρξη οφειλής.
Επίσης, μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα, με ακίνητα επί των οποίων η Εφορία έχει δεσμεύσει το μερίδιο ενός οφειλέτη, ο οποίος έχει αποβιώσει και συγχρόνως υπάρχουν και άλλοι κληρονόμοι.
Για την επίλυση του ζητήματος αυτού, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στις ΔΟΥ επισημαίνουν ότι απαιτείται νομοθέτηση οριζόντιας άρσης των συγκεκριμένων βαρών.
Πώς δεσμεύει και αποδεσμεύει ακίνητα η Εφορία
Η Εφορία, εξακολουθεί να δεσμεύει ακίνητα για οφειλές που ξεπερνούν τα 500 ευρώ, ενώ προβλέπει και τη διαδικασία αποδέσμευσης του ακινήτου, όπως περιγράφεται στο Εγχειρίδιο Διαδικασιών, που κοινοποίησε τον Δεκέμβριο η ΑΑΔΕ στις αρμόδιες εισπρακτικές υπηρεσίες.
Εάν έχει εγγραφεί υποθήκη επί ακινήτου ή ακινήτων οφειλέτη του Δημοσίου και οφείλεται το σύνολο ή μέρος της οφειλής για την οποία εγγράφηκε, δύναται ο οφειλέτης να υποβάλει αίτηση προς την αρμόδια υπηρεσία της Εφορίας για εξάλειψη ή περιορισμό αυτής, με συγκεκριμένη πρόταση αυτού όπως η καταβολή συγκεκριμένου χρηματικού ποσού, η δέσμευση ή εγγραφή υποθήκης επί άλλου περιουσιακού στοιχείου του ιδίου ή τρίτου, άλλο τρόπο διασφάλισης της οφειλής ή για άλλο λόγο.
Σύμφωνα με το Εγχειρίδιο της ΑΑΔΕ, για τη διαδικασία αποδέσμευσης του ακινήτου, ο εισηγητής του αρμόδιου για την είσπραξη Τμήματος της Δ.Ο.Υ. ή του Ελεγκτικού Κέντρου, συγκροτεί φάκελο ο οποίος περιλαμβάνει:
- Την αίτηση του οφειλέτη με τα συνυποβαλλόμενα στην αίτηση δικαιολογητικά,
- Τον πίνακα χρεών του οφειλέτη (ατομικών/συνυποχρέωσης/ συνυπευθυνότητας).
- Την περίληψη εγγραφείσας υποθήκης της οποίας ζητείται η εξάλειψη/περιορισμός, κάθε άλλη πράξη (κατάσχεση, υποθήκη) που έχει επιβληθεί σε άλλα περιουσιακά στοιχεία του ιδίου ή τρίτων προς διασφάλιση της οφειλής και κάθε άλλο κατά περίπτωση πρόσφορο στοιχείο προς διαμόρφωση άποψης επί του αιτήματος.
Στη συνέχεια, εξετάζει και αξιολογεί την αίτηση του οφειλέτη, τους λόγους για τους οποίους ζητείται η εξάλειψη της εγγραφείσας από το Δημόσιο υποθήκης επί ακινήτου ιδιοκτησίας του (π.χ. μεταβίβαση του ακινήτου), τυχόν υποβληθείσα πρόταση καταβολής ποσού ή διασφάλισης των οφειλών του Δημοσίου καθώς και τα στοιχεία που προκύπτουν από τα απαραιτήτως συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά /στοιχεία, όπως:
- την εμπορική και αντικειμενική αξία των δεσμευμένων και των τυχόν προτεινόμενων προς δέσμευση ακινήτων, βάρη αυτών,
- το συνολικό ύψος των οφειλών προς το Δημόσιο (ατομικών και συνυποχρέωσης/ συνυπευθυνότητας),
- τα ληφθέντα αναγκαστικά και λοιπά μέτρα προς διασφάλιση των απαιτήσεων του Δημοσίου, τυχόν επικείμενη βεβαίωση οφειλών,
- τη φορολογική του συμπεριφορά ως προς την εκπλήρωση των φορολογικών υου υποχρεώσεων, κλπ.. Στη συνέχεια συντάσσει ενημερωτικό σημείωμα με εισηγητική έκθεση περί αποδοχής ή μη της αίτησης κατά περίπτωση.
Το ενημερωτικό σημείωμα θα πρέπει να περιέχει πλήρες ιστορικό της εξεταζόμενης υπόθεσης στο οποίο ειδικότερα πρέπει να αναφέρονται:
- το συνολικό ύψος των χρεών του οφειλέτη (ατομικών και συνυποχρέωσης/συνυπευθυνότητας) από κάθε αιτία,
- τα ληφθέντα σε βάρος του αναγκαστικά και λοιπά μέτρα προς διασφάλιση της οφειλής,
- τυχόν μέτρα που έχουν κοινοποιηθεί από τρίτους σε βάρος του αιτούντος και η εξέλιξη/τύχη αυτών,
- πληροφορίες για τον οφειλέτη/ για την ατομική του επιχείρηση/ νομικό πρόσωπο στο οποίο είναι μέλος κατά περίπτωση, μέχρι ποιό χρόνο έχει ελεχθεί, για τυχόν επικείμενη βεβαίωση σε βάρος του νέων οφειλών (π.χ. απο έλεγχο, απο φόρο κληρονομίας, ή οποιαδήποτε άλλη αιτία) και το ύψος της,
- πληροφορίες για το εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης Α.Φ.Ε. ή βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτων, στ) πληροφορίες αναφορικά με τυχόν υπαγωγή των οφειλών σε πρόγραμμα ρύθμισης και τήρησης ή μη των όρων της,
- αιτιολογημένη άποψη/γνώμη Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ./ Τμήμα Ειδικών Καθεστώτων ΦΠΑ στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου της Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού /K.E.ME.ΕΠ – Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π /ΕΜΕΙΣ/ΚΕΒΕΙΣ/Κ.Ε.ΟΦ. περί της αποδοχής ή του αιτήματος.
Ο εισηγητής προβαίνει σε έλεγχο και αξιολόγηση των στοιχείων του φακέλου και λαμβάνοντας υπόψη τη φορολογική εικόνα του οφειλέτη, το ύψος των οφειλών και των ληφθέντων μέτρων από τη Φορολογική Διοίκηση προς διασφάλιση των απαιτήσεων του Δημοσίου, την εισήγηση του Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ. ,κλπ. εγκρίνει την αποδέσμευση.
Εφορία: Είναι επίσημο – Θα μας παίρνει αυτόματα τα χρωστούμενα από τους λογαριασμούς μας!
Εφορία: Νέα ήθη και έθιμα με αυτόματες κατασχέσεις από το «Eispraxis».
Το ερχόμενο Ιούνιο αντί το ερχόμενο Μάρτιο θα λειτουργήσει σε όλο το εύρος του το σύστημα των ηλεκτρονικών κατασχέσεων της εφορίας και η περαιτέρω αυτοματοποίησή τους. Θα ενεργοποιηθεί δηλαδή, πλήρως, το σύστημα Eispraxis που θα διευκολύνει τους ελεγκτές να εντοπίσουν και να κατάσχουν περιουσιακά στοιχεία από οφειλέτες
Το Eispraxis είναι μια νέα ηλεκτρονική εφαρμογή που ήδη έχει ενεργοποιηθεί στα ελεγκτικά και εισπρακτικά κέντρα και σύντομα θα διευρύνει και θα εγκατασταθεί σε όλες τις εφορίες της χώρας.
Το Eispraxis «σκανάρει» το οικονομικό προφίλ κάθε οφειλέτη και προχωρά άμεσα σε εξονυχιστικούς ελέγχους, μέσω μάλιστα νέων «έξυπνων» ελεγκτικών μεθόδων, με τη χρήση ακόμα και της τεχνητής νοημοσύνης.
Εφόσον οι οφειλέτες δεν ρυθμίσουν τα χρέη τους τότε το σύστημα θα περνάει στο στάδιο των κατασχέσεων. Δηλαδή, παρέχει πληροφορίες για το τι μπορεί να κατάσχει η εφορία έναντι των χρεών.
Με το σύστημα Eispraxis στην πλήρη του ανάπτυξη:
- θα επιλέγονται υποθέσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών μέσω κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου με σκοπό την προτεραιοποίηση των πλέον εισπράξιμων ληξιπρόθεσμων οφειλών της φορολογικής διοίκησης
- θα παρακολουθείται η πορεία και το είδος των οφειλών καθώς και οι ενέργειες για την είσπραξή τους
- θα δημιουργηθεί βάση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο για την εικόνα του οφειλέτη και των οφειλών και λοιπών συνδεδεμένων στοιχείων ώστε να είναι δυνατή η υλοποίηση συμψηφισμών και ρυθμίσεων, η αποστολή ορθών ειδοποιήσεων και η λήψη κατάλληλων μέτρων
- θα υπάρξει αυτοματοποιημένη διαδικασία επιστροφών και συμψηφισμών από διάφορες πηγές (φορολογικά χρέη, ασφαλιστικά χρέη, τελωνεία, παρακράτηση μέσω φορολογικής ενημερότητας και βεβαίωσης οφειλής) και σύνδεση όλων των τρόπων εξόφλησης στον ίδιο τίτλο πληρωμής
- θα παρακολουθούνται οι ρυθμίσεις των οφειλών φορολογουμένων
- θα ενημερώνονται αυτόματα οι φορολογούμενοι για τις βεβαιωμένες οφειλές τους, την τήρηση ή μη των ρυθμίσεών τους καθώς και για τις ηλεκτρονικές επιδόσεις και κοινοποιήσεις μέτρων αναγκαστικής είσπραξης
- θα ταξινομούνται οι υποθέσεις οφειλής βάσει συνόλου ιδιοτήτων (ονοματεπώνυμο οφειλέτη, ποσό οφειλής, χρονικό διάστημα καθυστέρησης υπόθεσης, ημερομηνία τελευταίας ενέργειας κ.λπ.)
- θα εφαρμόζονται κριτήρια ανάλυσης κινδύνου και θα λαμβάνονται μέτρα αναγκαστικής είσπραξης με βάση τη συμπεριφορά του οφειλέτη και τις ειδοποιήσεις και υπενθυμίσεις για τα προτεινόμενα μέτρα
- θα παρακολουθούνται η απόδοση των μέτρων είσπραξης και η διαδικασία χαρακτηρισμού των οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης.
Mε το πληρες σύστημα Eispraxis θα προχωρά άμεσα η αποστολή των ειδοποιητηρίων για την επιβολή κατασχέσεων σε καταθέσεις, εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία φορολογουμένων που δεν πληρώνουν εμπρόθεσμα τις οφειλές τους προς το Δημόσιο.
Οι αποστολές θα γίνονται μαζικά και αυτοματοποιημένα κάθε φορά που λήγει κάποια προθεσμία πληρωμής φόρου.
Εάν δεν υπάρξει κάποια κίνηση από τον υπόχρεο μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, τότε το σύστημα θα ενεργοποιεί τη διαδικασία ηλεκτρονικής αποστολής κατασχετηρίου σε όλες τις τράπεζες για τη δέσμευση και την κατάσχεση του ποσού της οφειλής από τα υπόλοιπα των τραπεζικών λογαριασμών του οφειλέτη, ώστε το Δημόσιο να μην χάνει καθόλου χρόνο στη διεκδίκηση των οφειλών.
Διαδικασίες-εξπρές θα δρομολογούνται και για απλήρωτα χρέη άνω των 500 ευρώ για τα οποία επιτρέπονται κατασχέσεις κινητών και ακινήτων περιουσιακών στοιχείων.