Σούπερ μάρκετ: Η αγορά αλλάζει, οι συνθήκες αλλάζουν, οι συνήθειες των καταναλωτών αλλάζουν επίσης. Πώς οι μεγάλες αλυσίδες Σούπερ μάρκετ βάζουν «ταφόπλακα» σε ακόμα έναν κλάδο. Δείτε στο xristika.gr όλες τις εξελίξεις.
Επιτάχυνση της συγκέντρωσης του λιανεμπορίου, τόσο των τροφίμων όσο και άλλων βασικών ειδών, τη χρονιά που πέρασε, έφερε η πρώτη χρονιά της ζωής μας με την πανδημία COVID-19, φαινόμενο που φαίνεται ότι θα συνεχισθεί -αν και ίσως με πιο αργούς ρυθμούς- και τη φετινή χρονιά.
Τα αναλυτικά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για την εξέλιξη του κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο δείχνουν όχι μόνο ότι υπέστησαν σημαντικό πλήγμα κλάδοι όπως αυτοί της λιανικής πώλησης ειδών ένδυσης, υπόδησης, ρολογιών-κοσμημάτων, εξέλιξη αναμενόμενη δεδομένης της αναστολής λειτουργίας επί πολλές εβδομάδες των φυσικών καταστημάτων, αλλά και ότι ήταν σημαντικές οι απώλειες ή πολύ χαμηλότερα ίσως από το αναμενόμενο τα κέρδη για κλάδους των οποίων τα φυσικά καταστήματα παρέμειναν ανοιχτά.
Ειδικότερα, από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαιώνεται ότι ο πλέον κερδισμένος κλάδος του λιανεμπορίου την πρώτη χρονιά της πανδημίας είναι αυτός των σούπερ μάρκετ, μικρών και μεγάλων.
Πρόκειται για τον κλάδο που βρίσκεται πίσω από την ονομασία «Λιανικό εμπόριο σε μη ειδικευμένα καταστήματα που πωλούν κυρίως τρόφιμα, ποτά ή καπνό», κλάδος ο οποίος το 2020 είχε τζίρο 14,9 δισ. ευρώ έναντι 14,19 δισ. ευρώ το 2019, μάζεψε δηλαδή τη χρονιά που πέρασε περίπου 800 εκατ. ευρώ περισσότερα.
Η αύξηση αυτή του τζίρου δεν επετεύχθη μόνο επειδή ειδικά στο lockdown της περσινής άνοιξης οι καταναλωτές έσπευσαν να προμηθευτούν σε μεγάλες ποσότητες πολλά τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι ουσιαστικά το σούπερ μάρκετ αποτέλεσε τον μοναδικό ή έστω τον βασικό προορισμό για τους καταναλωτές, όχι μόνο επειδή είχαν λίγες επιλογές για να κάνουν ψώνια, αλλά διότι περιόρισαν τις μετακινήσεις τους υπό τον φόβο του κορωνοϊού.
Έτσι, εμφανίζουν σημαντικές απώλειες ή στην καλύτερη περίπτωση πολύ μικρά οφέλη τα ειδικευμένα καταστήματα τροφίμων, όπως τα κρεοπωλεία, τα οπωροπωλεία, τα ιχθυοπωλεία, τα αρτοποιεία.
Ειδικότερα, τα αρτοποιεία-ζαχαροπλαστεία είδαν τον τζίρο τους να μειώνεται το 2020 κατά 17,1% σε σύγκριση με το 2019 και να διαμορφώνεται το 2020 σε 470,1 εκατ. ευρώ από 567,14 εκατ. ευρώ το 2019.
Στα ιχθυοπωλεία η μείωση του τζίρου ήταν 7,8% και αυτός διαμορφώθηκε σε 171,8 εκατ. ευρώ το 2020 από 186,3 εκατ. ευρώ το 2019.
Σχεδόν στα ίδια επίπεδα παρέμεινε ο τζίρος των κρεοπωλείων (αύξηση μόλις κατά 0,3%) παρά το γεγονός ότι οι καταναλωτές έμειναν σπίτι και είχαν για μικρό χρονικό διάστημα μες στην προηγούμενη χρονιά να απολαύσουν το φαγητό τους σε ένα εστιατόριο.
Ο τζίρος των κρεοπωλείων διαμορφώθηκε το 2020 σε 1,015 δισ. ευρώ το 2020 έναντι 1,012 δισ. ευρώ το 2019. Ελαφρώς αυξημένος ήταν ο τζίρος των φρούτων – λαχανικών, κατά 1,5%, στα 358,47 εκατ. ευρώ έναντι 353,25 εκατ. ευρώ το 2019.
Τα κέρδη είναι πολύ μικρά εάν αναλογιστεί κανείς ότι στη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντα καταγράφηκαν σημαντικές ανατιμήσεις και επιπλέον είχαν μεγάλη ζήτηση, ειδικά κατά το πρώτο lockdown τόσο λόγω της τάσης των καταναλωτών να ενισχύσουν μέσω της υγιεινης διατροφής την άμυνα του οργανισμού τους όσο διότι για σημαντικό χρονικό διάστημα είχε ανασταλεί η λειτουργία των λαϊκών αγορών.
Μείωση 18,7% υπέστη ο τζίρος στα ειδικευμένα καταστήματα λιανικής πώλησης ποτών (κάβες για λιανική και όχι χονδρική), την ίδια ώρα που καταγράφηκε αύξηση των πωλήσεων ποτών στο κανάλι του σούπερ μάρκετ κατά 2% (σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών).
Αν και πολλά κρεοπωλεία, ψαράδικα και μανάβικα της γειτονιάς προσαρμόστηκαν γρήγορα στα δεδομένα, δεχόμενα τηλεφωνικές και ηλεκτρονικές παραγγελίες και προχωρώντας σε πολλές περιπτώσεις στην κατ’ οίκον διανομή των προϊόντων δεν μπόρεσαν να ανακόψουν σε μεγάλο βαθμό τη ροή προς το σούπερ μάρκετ και για αυτά τα είδη.
Σε τούτο συνηγορούν τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς Nielsen που έδειξαν ότι οι πωλήσεις των φρέσκων/χύμα προϊόντων στα σούπερ μάρκετ αυξήθηκαν το 2020 σε σύγκριση με το 2019 κατά 7,2%.
Η τάση ολοένα και περισσότερων καταναλωτών να αγοράζουν και τα μη τυποποιημένα τρόφιμα από το κανάλι του σούπερ μάρκετ και όχι από τα ειδικευμένα καταστήματα φαίνεται ακόμη και από τα στοιχεία για τις πωλήσεις των ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ.
Οι διαδικτυακές πωλήσεις των φρέσκων τροφίμων αυξήθηκαν το 2020 σε σύγκριση με το 2019 κατά 446% (σύμφωνα με τα στοιχεία της Convert Group) και των προϊόντων αρτοποιίας κατά 420%. Οι πωλήσεις ειδικά των φρούτων στο μέσο διαδικτυακό «καλάθι» αυξήθηκαν το 2020 κατά 59% και των λαχανικών κατά 48%.
Η αναστολή λειτουργίας των λαϊκών αγορών για αρκετές εβδομάδες το 2020 και στη συνέχεια η λειτουργία τους με πολλούς περιορισμούς (μόνο με τους πωλητές ή μόνο με το 50% των παραγωγών και πωλητών) είχε ως συνέπεια επίσης να καταγραφούν σημαντικές απώλειες στον τζίρο τους, ο οποίος μετακινήθηκε προς τον κλάδο των σούπερ μάρκετ.
Το λιανικό εμπόριο τροφίμων σε υπαίθριους πάγκους και αγορές κατέγραψε μείωση του τζίρου κατά 9,4%, χάνοντας περί τα 11 εκατ. ευρώ σε μια μόνο χρονιά.
Σούπερ μάρκετ: Η νέα τιμή στις σακούλες και η τεράστια κοροϊδία!
Τα πάνω… κάτω έρχονται στα σούπερ μάρκετ ακόμη και στις σακούλες που βάζουμε τα ψώνια μας, καθώς υπάρχει νέο περιβαλλοντολογικό τέλος.
Σε εφαρμογή τέθηκε από την 1η Ιανουαρίου 2021 το περιβαλλοντικό τέλος των 7 λεπτών για τις πλαστικές σακούλες στα σούπερ μάρκετ, όπως αναφέρεται σε σχετική απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Όπως αναφέρεται σε σχετική απόφαση, “σε εφαρμογή του άρθρου 6Α του νόμου 2939/2001, από 1.1.2021 επιβάλλεται στους καταναλωτές η καταβολή περιβαλλοντικού τέλους ανά τεμάχιο πλαστικής σακούλας μεταφοράς, με εξαίρεση τις βιοαποδομήσιμες (ή βιοαποικοδομήσιμες) και λιπασματοποιήσιμες πλαστικές σακούλες μεταφοράς, όπως αυτές ορίζονται στην παρ.29 του άρθρου 2 του ιδίου νόμου. Το τέλος ορίζεται στο ποσό των επτά (7) λεπτών.
Διευκρινίζεται ότι από την υποχρέωση καταβολής περιβαλλοντικού τέλους εξαιρούνται οι πλαστικές συσκευασίες οι οποίες προορίζονται να πληρούνται από το προσωπικό των επιχειρήσεων λιανικής πώλησης τροφίμων και ποτών, χρησιμοποιούμενες για λόγους υγιεινής και ασφάλειας, ως πρωτογενείς συσκευασίες χύδην τροφίμων.
Ενδεικτικά παραδείγματα τέτοιων συσκευασιών είναι οι πλαστικές συσκευασίες που χρησιμοποιούνται στα τμήματα κοπής τυριών, αλλαντικών, κρέατος, ιχθύων και θαλασσινών, καθώς και οι πλαστικές συσκευασίες που τοποθετούνται τα αλίπαστα”.
Σούπερ Μάρκετ: Η μεγάλη κοροϊδία
Οι ενισχυμένες σακούλες από σκληρό πλαστικό, που δεν λιώνει ούτε σε 200 χρόνια, είναι σαφώς πολύ μεγαλύτερες και ανθεκτικότερες από τις απλές και κοστίζουν 0,07 ευρώ.
Όμως, επειδή το σούπερ μάρκετ τις βάφτισε “επαναχρησιμοποιούμενες”, τα χρήματα πάνε απευθείας στα ταμεία του!
Οι άλλες, οι απλές βιοδιασπώμενες σακούλες κοστίζουν 0,04 ευρώ και το ποσό χαρακτηρίζεται “περιβαλλοντικό τέλος”…
Ανάμεσα στις δύο κατηγορίες, το κοινό προτιμάει σαφώς τις πρώτες, αφού είναι πιο ανθεκτικές και μεγαλύτερες. Επομένως, τα 0,06 ευρώ πάνε εξολοκλήρου στα ταμεία του σούπερ μάρκετ…!
Την ίδια στιγμή, οι γνωστές κλασικές πλαστικές σακούλες απορριμμάτων (μαύρες, μπλε, πράσινες κ.λ.π), που σίγουρα καταλήγουν στα σκουπίδια, πωλούνται κατά δεκάδες, χωρίς κανένα τέλος!
Όλη αυτή η απάτη-παραλογισμός, έχει βαφτιστεί ως “μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος από το πλαστικό!
Σούπερ Μάρκετ: Άγνοια από τους πολίτες για το περιβαλλοντολογικό τέλος
Την ίδια στιγμή, η πλήρης ανυπαρξία μιας ενημερωτικής καμπάνιας έκανε τους πολίτες να έχουν πλήρη άγνοια για το τι σημαίνει περιβαλλοντικό τέλος και για το ποιος είναι ο απώτερος στόχος, δηλαδή ο δραστικός περιορισμός της πλαστικής σακούλας.
Σύντομη παρένθεση για το περιβαλλοντικό τέλος: τα έσοδα από την είσπραξη του αποφασίστηκε να πηγαίνουν στον ΕΟΑΝ- «Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης», υπάγεται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος- με την δέσμευση τα ποσά να επιστρέφουν με κάποιον (χρήσιμο) τρόπο στους καταναλωτές. Δυόμιση χρονιά μετά κι ενώ η είσπραξη από το τέλος του 2018 έχει φτάσει τα 10 εκ ευρώ και του 2019 αναμένεται να ανακοινωθούν, τα χρήματα «κάθονται» ακόμα στο ταμείο.
Το αποτέλεσμα; Να καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, ακόμα πιο βαριές πλαστικές σακούλες (2,5 φορές βαρύτερες από τις λεπτές) χωρίς να έχουν ανακυκλωθεί.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε τον Ιούνιο του 2019 το WWF, κάθε χρόνο η χώρα μας παράγει περίπου 700.000 τόνους πλαστικών απορριμμάτων ή διαφορετικά, 68 κιλά πλαστικών κατά κεφαλήν.
Από αυτούς τους 700.000 τόνους πλαστικών, επανακυκλώθηκαν μόνο οι 70.000- δηλαδή το 7% της συνολικής παραγωγή.
Σούπερ Μάρκετ: Οι χώρες που δείχνουν τον (σωστό) δρόμο
Τουλάχιστον 32 χώρες παγκοσμίως έχουν επιβάλλει ολική ή μερική απαγόρευση στη χρήση πλαστικής σακούλας, ανάμεσα τους η Ιταλία, η Γαλλία, η Μολδαβία, η Βόρεια Μακεδονία , η Ισπανία και η Ολλανδία.
Οι υπόλοιπες, μαζί τους κι η Ελλάδα, αντιμετωπίζουν, άλλες πολύ αποτελεσματικά (όπως η Δανία που έχει πέσει στις 4 σακούλες το έτος ανά πολίτη!) , άλλες λιγότερο, την πλαστική σακούλα με όρους φορολόγησης- τέλους.
Τα φωτεινά παραδείγματα στην ευρωπαϊκή γειτονιά είναι αυτά της Ιταλίας και της Γαλλίας.
Το 2013 η Ιταλία προχώρησε σε πλήρη απαγόρευση της χρήσης πλαστικής σακούλας, δεχόμενη ως επαναχρησιμοποιούμενες μόνο τις πολύ χοντρές άνω των 200mm.
Οι βιοαποικοδομήσιμες χρεώνονται και κατά βάση χρησιμοποιούνται για να εξυπηρετούν την κομποστοποίηση και την «φιλοξενία» των οργανικών αποβλήτων (που είναι μια πολύ διαδεδομένη πρακτική στην Ιταλία).
Η Γαλλία κατήργησε επίσης ολοκληρωτικά τις πλαστικές σακούλες την 1η Ιουλίου 2016, και σταδιακά συνέχισε με πλαστικά ποτήρια και πιάτα μιας χρήσης, πλαστικά καλαμάκια κι άλλα μικροπλαστικά.
Στην πραγματικότητα, η Γαλλία είναι η χώρα που έχει δώσει και την έμπνευση στην Ε.Ε να προωθήσει τη νομοθεσία που απαγορεύσει την χρήση των πλαστικών μιας χρήσης μέχρι το 2021 και να ζητάει όλες οι συσκευασίες να είναι ανακυκλώσιμες μέχρι το 2030.