Κατοικία: Ο νέος τρόπος ζωής ως αποτέλεσμα της πανδημίας άλλαξε τις προτιμήσεις ενοικιαστών και αγοραστών επηρεάζοντας σημαντικά τις τιμές των ακινήτων όσο και συνολικά τη ζωή στις πόλεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Spitogatos, της Νο.1 ιστοσελίδας αγγελιών ακινήτων στην Ελλάδα, αύξηση καταγράφεται στις ζητούμενες τιμές πώλησης και ενοικίασης κατοικιών σε όλη τη χώρα, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να εντοπίζονται σε περιοχές μακριά από το κέντρο των δύο μεγαλύτερων πόλεων, επιβεβαιώνοντας τις σταθερές τάσεις αποκέντρωσης.
Η χρονιά που μας πέρασε σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής, η οποία χαρακτηρίζεται από υβριδικά μοντέλα εργασίας, αναθεώρηση των προτεραιοτήτων και κριτηρίων σε ό,τι αφορά την επιλογή κατοικίας αλλά και γενικότερα του τρόπου ζωής.
Σύμφωνα με τον Δείκτη Τιμών του Spitogatos (SPI), μεγάλες αυξήσεις στις τιμές ενοικίασης και πώλησης καταγράφονται σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με το ενδιαφέρον των υποψήφιων ενοικιαστών και αγοραστών να φαίνεται ότι αυξάνεται σε περιοχές εκτός κέντρου.
Πιο συγκεκριμένα, στην Αττική οι μεγαλύτερες αυξήσεις ζητούμενων τιμών πώλησης κατοικιών παρατηρούνται κυρίως σε περιοχές μακριά από το κέντρο της Αθήνας, όπως η περιοχή του Παπάγου, ο Χολαργός, το Πολυδένδρι και τα Βριλήσσια στα Βόρεια της πόλης.
Αντίστοιχες τάσεις επικρατούν και στην αγορά ακινήτων της Θεσσαλονίκης. Σημαντικές αυξήσεις στις ζητούμενες τιμές πώλησης εμφανίζουν οι περιοχές της Μενεμένης, της Θέρμης και της Καλλίνδοιας.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις στις ζητούμενες τιμές πώλησης κατοικιών στη Θεσσαλονίκη παρατηρούνται στην Καλλιθέα (-11,8%), τη Χαλκηδόνα (-8,8%), το Λαγκαδά (-2,3%) αλλά και την περιοχή Σφαγεία – Ιχθυόσκαλα (-0,8%). Αντίστοιχα οι πιο αξιοσημείωτες μειώσεις ζητούμενων τιμών ενοικίασης κατοικιών στη Θεσσαλονική σημειώθηκαν στο Λαγκαδά (-12%) στις Συκιές (-6%), στην περιοχή Βαρδάρης – Λαχανόκηποι (-4%), στη Ξηροκρήνη – Παναγιά Φανερωμένη (-3%), στη Νεάπολη (-2%) αλλά και το κέντρο της Θεσσαλονίκης (-2%).
Επιπλέον αξιοσημείωτη είναι η αύξηση στις τιμές ακινήτων που βρίσκονται πλησίον των παραλιακών μετώπων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Περιοχές όπως το Σούνιο στην Αττική και ο Θερμαϊκός, η Πυλαία και η Θέρμη στη Θεσσαλονίκη, καταγράφουν σημαντικές αυξήσεις στις τιμές ενοικιάσεις, οι οποίες ξεπερνούν το 5%, ενώ αγγίζουν ακόμη και το 20%.
Συνολικά, από τα παραπάνω στοιχεία αποτυπώνεται μία μεταβολή στις οικιστικές προτιμήσεις ενοικιαστών και υποψήφιων αγοραστών, οι οποίοι πλέον προσανατολίζονται σε περιοχές με χαμηλό συντελεστή δόμησης, περισσότερο πράσινο και πρόσβαση στη θάλασσα.
Σχολιάζοντας τα στοιχεία του δείκτη τιμών, ο CEO του Spitogatos, Δημήτρης Μελαχροινός, σημειώνει: «Κάνοντας ένα βήμα πίσω και κοιτάζοντας τα δεδομένα λίγο πιο απομακρυσμένα, ενώ το 2020 αναστατώθηκε η αυξητική πορεία του real estate που είχε ξεκινήσει τα προηγούμενα 1-2 χρόνια, το 2021 υπήρξε ξεκάθαρα μια δυναμική χρονιά με αυξημένη προσφορά και ζήτηση, συναλλαγές αλλά και νέα επιχειρηματικά μοντέλα στο real estate.
Οι πρώτες εβδομάδες του 2022 δεν δείχνουν κάτι διαφορετικό, μάλιστα τον Ιανουάριο 2022 στις ιστοσελίδες μας είχαμε 55% περισσότερα αιτήματα ενδιαφέροντος για ακίνητα από τον μηνιαίο μέσο όρο του 2021, δηλαδή αυξημένη ζήτηση σε επίπεδα ανάπτυξης που δεν έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν. Το real estate είναι ολοένα και περισσότερο στο επίκεντρο».
Κατοικία: ΕΔΩ μπορείτε να νοικιάσετε σπίτι έως και 500 ευρώ
Την ανηφόρα έχουν πάρει τα ενοίκια με αυξήσεις που ανάλογα την περιοχή φτάνουν κοντά στο 30% την τελευταία τριετία.
Πλέον, η αναζήτηση νέας κατοικίας με ενοίκιο που να μπορεί να αντέξει ο μέσος οικογενειακός προϋπολογισμός αποτελεί πρόκληση για χιλιάδες οικογένειες, όπως αναφέρει ο Ελεύθερος Τύπος.
Ομως, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ευκαιρίες και ανάλογα με τις υποχωρήσεις που είσαι διατεθειμένος να κάνεις, υπάρχει σημαντική προσφορά σε κατοικίες που να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες μίας οικογένειας με ενοίκιο έως ή κοντά στα 500 ευρώ. Θέλεις πάρκινγκ ή πιλοτή; Να είναι νεόδμητο, με τζάκι ή σε «καλή» περιοχή;
Να είναι ανακαινισμένο, με καινούργια κουφώματα ή κοντά σε σταθμούς Μέσων Μαζικής Μεταφοράς; Αυτά είναι τα κύρια χαρακτηριστικά που αναζητούν οι περισσότεροι ενοικιαστές και, όπως είναι αναμενόμενο, ανεβάζουν τις τιμές των ενοικίων.
Στη μεγάλη εικόνα, τα στοιχεία της αγοράς δείχνουν ότι τα ενοίκια είναι υψηλότερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, εκεί όπου υπάρχει και η μεγαλύτερη ζήτηση.
Σύμφωνα με πανελλαδικά στοιχεία έρευνας της RE/MAX Ελλάς για το 2021, στο κέντρο της Αθήνας σε πρώτη ζήτηση βρίσκονται διαμερίσματα ηλικίας 20-25 ετών, εμβαδού 51-80 τ.μ., με το μέσο μίσθωμα να ανέρχεται σε 450 ευρώ.
Στη Θεσσαλονίκη, στο κέντρο και σε περιοχές που βρίσκονται κοντά στα πανεπιστήμια, περιζήτητες είναι οι γκαρσονιέρες και τα διαμερίσματα επιφάνειας 51-80 τ.μ., με μέση τιμή ενοικίου 450 ευρώ.
Φθηνότερα είναι τα ενοίκια στην υπόλοιπη περιφέρεια, με πρώτα στις προτιμήσεις να έρχονται διαμερίσματα ηλικίας 10-15 ετών, εμβαδού από 51 έως 80 τ.μ., με το μέσο ενοίκιο να διαμορφώνεται στα 340 ευρώ.
Οδηγός της αγοράς παραμένει η Αττική, όπου η αναζήτηση κατοικίας άνω του 1ου ορόφου κατάλληλη για οικογένεια με δύο υπνοδωμάτια και βασικές παροχές που αναμένει κάποιος από ένα διαμέρισμα το 2022 τοποθετεί τα ζητούμενα ενοίκια στην περιοχή των 500-600 ευρώ το μήνα.
Οι διαθέσιμες αγγελίες και οι αναλύσεις των μεγάλων μεσιτικών γραφείων δημιουργούν ένα χάρτη της αγοράς με ξεκάθαρα χαρακτηριστικά ανά περιοχή, ανάλογα με τα ζητούμενα ενοίκια.
Με δεδομένο ότι τα διαθέσιμα προς μίσθωση ακίνητα στην Αττική με ζητούμενο μίσθωμα έως 500 ευρώ είναι λιγότερα από το 36,61% του συνόλου, η εύρεση κατοικίας θέλει πολύ ψάξιμο ή έναν καλό μεσίτη.
Αν μάλιστα κάποιος ψάχνει σε συγκεκριμένη περιοχή, σε αυτή την τιμή, τα ακίνητα στα βόρεια προάστια είναι μόλις το 0,71%, στα νότια προάστια το 4,03%, στα δυτικά προάστια το 35,58%, στο υπόλοιπο Αττικής το 27,20% και στον Πειραιά το 35,46%.
Νέα ζευγάρια και οικογένειες που αναζητούν κατοικίες με 2 υπνοδωμάτια με ζητούμενο μίσθωμα έως 500 ευρώ το μήνα, οι περιοχές που μπορούν να αναζητήσουν ευκολότερα ακίνητο είναι το κέντρο της Αθήνας, αλλά θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η συντριπτική πλειονότητα των προσφερόμενων ακινήτων (82,58%) είναι κατασκευής παλαιότερης του 1980, με ό,τι σημαίνει αυτό για την ενεργειακή θωράκιση και τις υπόλοιπες παροχές.
Τα ανακαινισμένα και αναβαθμισμένα ακίνητα συνοδεύονται και με αύξηση του ενοικίου, που συνήθως τα βγάζει πάνω από το όριο των 500 ευρώ.
Στα δυτικά προάστια είναι κυρίως ακίνητα κατασκευής 1970-1990, που αποτελούν και το 46% του συνόλου των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών σε αυτή την τιμή, και στον Πειραιά είναι κατασκευής 1971-1980, που και αποτελούν το 58,9%. Οι περιοχές του υπολοίπου της Αττικής αποτελούν την ευκολότερη λύση για όσους αναζητούν κατοικίες νεότερης κατασκευής, αλλά κατάλληλες για οικογένεια και ενοίκιο κοντά στα 500 ευρώ, και φτάνουν το 46% του συνόλου.
Οι περισσότερες διαθέσιμες κατοικίες με ενοίκιο στη ζώνη των 500 ευρώ το μήνα και μεγέθους ικανού να φιλοξενήσουν μία μέση οικογένεια βρίσκονται στους Αμπελοκήπους (5,6 ευρώ/τ.μ.), στην Καισαριανή (5,8 ευρώ/τ.μ.), στην Κυψέλη (5,7 ευρώ/τ.μ.), στα Πατήσια (4,8 ευρώ/τ.μ.), στο Αιγάλεω (5,5 ευρώ/τ.μ.), στη Νέα Ιωνία (5,7 ευρώ/τ.μ.), στο Χατζηκυριάκειο (5,6 ευρώ/τ.μ.), στο Κερατσίνι (4,1 ευρώ/τ.μ.), στον Κορυδαλλό (5,8 ευρώ/τ.μ.), στη Νίκαια (5,7 ευρώ/τ.μ.) και στου Ρέντη (5,3 ευρώ/τ.μ.).
Προτιμήσεις
Το ύψος του μισθώματος είναι μία ισορροπία ανάμεσα στις παροχές ενός ακινήτου που ο κάθε ενοικιαστής θεωρεί αναγκαίες και ποιες μπορεί να θυσιάσει στην προσπάθεια εύρεσης χαμηλότερου ενοικίου.
Πάντως, σύμφωνα με τη RE/MAX Ελλάς, στην πρώτη θέση των χαρακτηριστικών που καθορίζουν τις επιλογές των ενδιαφερόμενων ενοικιαστών στο σύνολο των περιοχών της Αττικής βρίσκεται η γενική καλή κατάσταση ενός ακινήτου, εάν είναι ανακαινισμένο (79%) και διαθέτει καινούργια κουφώματα (62%).
Ακολουθούν η θέση parking (65%) και το αν βρίσκεται κοντά σε στάσεις Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (50%).
Η πραγματικότητα είναι ότι στο σύνολο των περιοχών της Αττικής η διαθεσιμότητα προς μίσθωση κατοικιών είναι πολύ μικρότερη σε σύγκριση με την προηγούμενη τριετία, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των διαθέσιμων προς μίσθωση ακινήτων που να είναι και κατάλληλα για μία οικογένεια διατίθενται με ζητούμενες τιμές μίσθωσης άνω των 800 ευρώ το μήνα. Προσφορά υπάρχει, αλλά οι ειδικοί της αγοράς εκτιμούν ότι η άνοδος των ενοικίων θα συνεχιστεί και τουλάχιστον το α’ τρίμηνο του 2022.
Η χώρα μας, σύμφωνα με τη Eurostat, κατατάσσεται πρώτη και με διαφορά ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης όπου οι ενοικιαστές δαπανούν περισσότερο από το 50% του εισοδήματός τους για το κόστος στέγασης. Αυτό δεν θα αλλάξει όσο η ζήτηση ξεπερνά την προσφορά. Το 2021 οι τιμές των ενοικίων στο σύνολο των περιοχών της Αττικής αυξήθηκαν.
Οι αυξήσεις είναι σημαντικές στο κέντρο της Αθήνας (11,6%), στα βόρεια (16,7%) και τα νότια προάστια (13,9%), ενώ στον Πειραιά και τη δυτική Αττική παρουσιάστηκε αύξηση 12,7% και 4,2%.
Οι μεσίτες εκτιμούν ότι το «ταβάνι» της αγοράς θα βρεθεί κοντά στις παρούσες τιμές ενοικίασης και πως η αξία των μισθωμάτων δεν αναμένεται να πέσει σημαντικά τα επόμενα 5-6 χρόνια.