Αποκάλυψη – βόμβα για τα σούπερ μάρκετ: Έτσι μας κλέβουν μπροστά στα μάτια μας

Σούπερ μάρκετ: Την ώρα που οι τιμές στα ράφια ξεφεύγουν και το περιεχόμενο στη συσκευασία μικραίνει, ανακοινώθηκε μια μεγάλη αλλαγή για να διευκολύνει τους καταναλωτές.

Η ακρίβεια στα ράφια των σούπερ μάρκετ ξεπερνά κάθε φαντασία και δυσκολεύει ολοένα και περισσότερο καθημερινά τους πολίτες.

Και ενώ τα νοικοκυριά παλεύουν να τα βγάλουν πέρα, μια νέα αλλαγή ανακοίνωσε η ηγεσία του υπουργείου, εν μέσω και σοβαρότατων αποδείξεων, ότι οι εταιρίες όχι απλά βάζουν μικρότερες ποσότητες, αλλά αυξάνουν παράλληλα και την τιμή, με την χασούρα για τον καταναλωτή να είναι τελικά ακόμα μεγαλύτερη.

Έτσι, άμεσα, σχεδιάζεται να αλλάξει το πλαίσιο στα σούπερ μάρκετ, με μεγαλύτερα ταμπελάκια στα προϊόντα, έτσι ώστε ο καταναλωτής να διακρίνει ξεκάθαρα ποια είναι η τιμή ανά κιλό και να μην υπάρχουν «ψιλά γράμματα».

«Εάν χρειαστεί να νομοθετήσουμε, θα νομοθετήσουμε», είπε μεταξύ άλλων χαρακτηριστικά.

Είναι τελικά νόμιμο να αλλάζουν τα σούπερ μάρκετ ποσότητες και τιμές;

Από την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες αυξήσεις τιμών όπως παρουσιάζονται σε δημοσιεύματα εφημερίδων οι οποίες, όπως είπε, δημιουργούν την εντύπωση μιας γενικευμένης εικόνας ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, προκύπτει ότι είναι μεμονωμένες περιπτώσεις.

Σε ό,τι αφορά στους ελέγχους επεσήμανε ότι τα μεσαίου και μεγάλου μεγέθους καταστήματα τροφίμων που επηρεάζουν το 95% των εξόδων είναι περίπου 5.000 ενώ 35.000 είναι το σύνολο των επιχειρήσεων τροφίμων στην χώρα, οπότε ο βασικός έλεγχος, από την ΔΙΜΕΑ και τις περιφερειακές μονάδες ελέγχου, εστιάζεται κυρίως στις 5.000.

Για την αλλαγή συσκευασίας από τις βιομηχανίες επισημάνθηκε ότι δεν είναι παράνομη πρακτική, αλλά πρέπει να αναγράφεται η ποσότητα του προϊόντος που περιέχει. Παράνομο είναι στη συσκευασία να μην αναγράφονται οι πραγματικές πληροφορίες για το προϊόν (γραμμάρια κλπ) ενώ σχετικά με τη συζήτηση για το πότε υπάρχει αισχροκέρδεια όταν μικραίνει η συσκευασία ή αλλάζει η τιμή, ο γενικός γραμματέας εξήγησε ότι αυτό ορίζεται από τη χονδρική τιμή που έχει αγοράσει η επιχείρηση και αυτό είναι ένα θέμα που υπάγεται στους ελέγχους που πραγματοποιεί η ΔΙΜΕΑ.

Σημειώθηκε ακόμη, ότι αυτό που έχει αλλάξει στους ελέγχους σε σχέση με το παρελθόν είναι ότι δεν γίνονται πλέον «έλεγχοι πεδίου», δηλαδή από κοντά στο κάθε μαγαζί, αλλά γίνεται ανταλλαγή στοιχείων ηλεκτρονικά «από το γραφείο» και έτσι, για πρώτη φορά, όπως υπογράμμισε, γίνονται μαζικοί και καθολικοί έλεγχοι. «Γι’ αυτό ξέρουμε το σύνολο της αισχροκέρδειας», σημείωσε ο υπουργός, καθώς γνωρίζουμε τι γίνεται στο σύνολο της αγοράς».

Σχετικά με την εισπραξιμότητα των προστίμων υπογραμμίστηκε ότι πλέον εισπράττονται στο σύνολό τους, καθώς η νομοθεσία δίνει αμάχητα πλεονεκτήματα στην δικαστική διαδικασία.

Επιπλέον, αναφέρθηκε ότι από την αρχή της πληθωριστικής κρίσης έχουν γίνει 4.000 έλεγχοι κατά της αισχροκέρδειας με πρόστιμα άνω των 3 εκατ. ευρώ και το μεγαλύτερο πρόστιμο, άνω των 600.000 ευρώ, που επιβλήθηκε σε σούπερ μάρκετ εισπράχθηκε στο ακέραιο.

Ο διοικητής της Διϋπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) Χαράλαμπος Μελισσινός σημείωσε ότι δεν γίνεται έλεγχος μόνο για τους 51 κωδικούς του καλαθιού αλλά ελέγχονται και τουλάχιστον δύο ανταγωνιστικά προϊόντα, δηλαδή περισσότεροι από 150 κωδικοί, και σε συνάρτηση με τα προϊόντα στην αποθήκη και ως προς τις ποσότητες.

Στην συνέντευξη Τύπου είχε κληθεί να τοποθετηθεί και ο Απόστολος Ραυτόπουλος, πρόεδρος Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας, ο οποίος είπε ότι τα στοιχεία που έχει για αυξήσεις στα σούπερ μάρκετ, δεν θα τα δημοσιοποιήσει αλλά θα τα δώσει στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου.

Καλάθι του νοικοκυριού: Τι ισχύει για τις ανατιμήσεις

Αν και στο σύνολο των αλυσίδων το μέσο ελάχιστο κόστος του καλαθιού ανά μονάδα προϊόντος εξακολουθεί να παρουσιάζει μείωση, έχει αρχίσει να διαφαίνεται το κύμα ανατιμήσεων στις τιμές των τροφίμων που έχουν αναγγείλει ήδη φορείς της αγοράς και θα δυσχεράνουν την καθημερινότητα του μέσου καταναλωτή.

Επικεντρώνοντας την διερεύνηση στις 6 μεγαλύτερες αλυσίδες (οι οποίες συνολικά κατέχουν μερίδιο μεγαλύτερο από το 90% της αγοράς), διαπιστώνεται ότι η πλειονότητα αυτών, από την αρχή του εγχειρήματος σχεδίασε ένα «οικονομικό» καλάθι το ελάχιστο κόστος του οποίου διατηρήθηκε σταθερό για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Σταθερό είναι πάντως το ελάχιστο κόστος του καλαθιού του νοικοκυριού την 12η εβδομάδα εφαρμογής τους μέτρου, ενώ οι ανατιμήσεις που παρατηρούνται στις τιμές των προϊόντων στην ευρύτερη αγορά, φαίνεται να μην επηρεάζουν σημαντικά το κόστος του καλαθιού μέχρι σήμερα.

Αυτό προκύπτει από την επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων που ανεβαίνουν στο portal του e-katanalotis την οποία πραγματοποίησε η εταιρεία Inesis, επισημαίνοντας, ωστόσο ότι η σταθερότητα που παρατηρείται στο ελάχιστο κόστος του καλαθιού των μεγάλων αλυσίδων ενδεχομένως να είναι και προάγγελος μελλοντικών αυξήσεων.

Επισημαίνεται, ακόμη, ότι σε πολλές περιπτώσεις οι αυξομειώσεις που καταγράφονται στις εβδομαδιαίες μεταβολές του μέσου ελάχιστου κόστος του καλαθιού δεν ξεπερνούν το 0.05%. Κοινώς η αύξηση ή/και μείωση στην αξία των καλαθιών σε πολλές περιπτώσεις είναι πάρα πολύ μικρή (μικρότερη από 30 λεπτά). Υποθέτοντας ότι αυξομειώσεις της τάξης του  ±0.05% υποδηλώνουν ένα αμετάβλητο καλάθι ως προς το ελάχιστο κόστος ανά μονάδα, τότε η εικόνα είναι ελαφρώς διαφορετική.

Πιο συγκεκριμένα, το 41,7% των αλυσίδων προσφέρει ένα καλάθι όπου το κόστος του παραμένει σταθερό (τιμή ανά μονάδα προϊόντος), για το 29,4% το κόστος αυξάνει, και μόλις το 23,5% προσφέρει καλάθι μειωμένου κόστους.