ΦΠΑ: Με την ακρίβεια θα αδειάζει τις τσέπες, είναι επιτακτικό αίτημα η μείωση του ΦΠΑ σε βασικά προϊόντα. Όμως με νέο νομοσχέδιο, αυτό δεν έγινε, παρά πήραν παράταση τα… ιατρικά γάντια και άλλα προϊόντα που δεν είναι πρώτης ανάγκης αυτή την περίοδο.
Τα αγαθά και τις υπηρεσίες που θα συνεχίσουν να έχουν χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ κοινοποιούνται με το πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή και περιέχει τη σχετική διάταξη.
Ωστόσο, διαβάζοντας κανείς τη λίστα, φαίνεται ότι πρόκειται για προϊόντα και υπηρεσίες που είναι «από άλλη εποχή», αφού για διαφορετικούς λόγους, πολύ μακριά από τη σημερινή κατάσταση, είχε αποφασιστεί πριν από κάποιο καιρό να μειωθεί ο ΦΠΑ τους.
Αναλυτικά, πρόκειται για τα εξής:
- του υπερμειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α. 6%, για τα φίλτρα και τις γραμμές αιμοκάθαρσης, αιμοδιήθησης, αιμοδιαδιήθησης και πλασμαφαίρεσης,
- του υπερμειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α., 6%, για τα μέσα ατομικής υγιεινής και προστασίας της παρ. 50 του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ (μάσκες προστασίας και γάντια για την ιατρική, σαπούνι και άλλα παρασκευάσματα για την ατομική υγιεινή, αντισηπτικά, ήτοι διαλύματα, μαντηλάκια και άλλα παρασκευάσματα),
- του μειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α., 13%, για τα μη αλκοολούχα ποτά της ΔΚ ΕΧ2202 και τα αεριούχα νερά της ΔΚ ΕΧ2201,
- του μειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α., 13%, στην εισαγωγή αντικειμένων τέχνης, συλλόγων ή αρχαιοτήτων και την παράδοση αντικειμένων καλλιτεχνικής αξίας των παρ. 52 και 53 του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα Φ.Π.Α. και
- του υπερμειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α., 6%, για τους απινιδωτές
Επίσης, παρατείνεται ο μειωμένος ΦΠΑ και στις παρακάτω υπηρεσίες:
- του μειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α., 13%, για τις υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων και των αποσκευών τους,
- του μειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α., 13%, για τις υπηρεσίες εστίασης,
- του μειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α., 13%, στα εισιτήρια για ζωολογικούς κήπους,
- του μειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α., 13%, για τις υπηρεσίες που παρέχονται από γυμναστήρια και σχολές εκμάθησης χορού, εφόσον οι υπηρεσίες από τις σχολές αυτές δεν απαλλάσσονται με το άρθρο 22 του Κώδικα Φ.Π.Α.
- του υπερμειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α., 6%, για τα εισιτήρια κινηματογράφου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στα περισσότερα από τα παραπάνω εφαρμόζεται ήδη μειωμένος ή υπερμειωμένος, κατά περίπτωση, συντελεστής ΦΠΑ έως τις 30.6.2023 και θα συνεχιστεί μέχρι 31/12/2023.
Όμως, επρόκειτο για έκτακτες ρυθμίσεις περιορισμένης διάρκειας υπάχθηκαν σε μειωμένο, 13%, και υπερμειωμένο, 6%, συντελεστή Φ.Π.Α., μια σειρά από αγαθά και υπηρεσίες, στο πλαίσιο των μέτρων στήριξης των πολιτών και της οικονομίας αρχικά κατά την περίοδο της πανδημίας COVID-19.
Κάποια εντάχθηκαν έπειτα κατά την περίοδο του πολέμου στην Ουκρανία και της επακόλουθης ενεργειακής κρίσης.
Τελικώς, με το άρθρο 10 του ν. 5000/2022 παρατάθηκε έως και τις 30.6.2023 η υπαγωγή αγαθών και υπηρεσιών στον μειωμένο ή υπερμειωμένο συντελεστή ΦΠΑ. Δεδομένου ότι οι λόγοι που επέβαλαν την παράταση των μειωμένων / υπερμειωμένων συντελεστών φόρου δεν έχουν εκλείψει και λαμβάνοντας επιπλέον υπόψη εφαρμοστικά ζητήματα επιβολής του φόρου, κρίνεται σκόπιμη η παράταση της εφαρμογής των μειωμένων / υπερμειωμένων συντελεστών για όλο το έτος 2023 για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που αναφέρονται στο άρθρο 10 του ν. 5000/2022.
ΙΕΛΚΑ: 2 στους 3 αγοράζουν από το «καλάθι νοικοκυριού», το 84% θα προτιμούσε να μειωθεί ο ΦΠΑ
Στην έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), φαίνεται ότι 2 στους 3 καταναλωτές αγοράζουν προϊόντα από το «καλάθι του νοικοκυριού». Μάλιστα, αυτοί οι καταναλωτές δίνουν 1 ευρώ για προϊόντα από το «καλάθι» ανά 7 ευρώ αγορών που κάνουν στο σουπερμάρκετ.
Επίσης, άλλα ευρήματα της έρευνας δείχνουν ότι 1 στους 2 καταναλωτές αναμένει και άλλους κλάδους να ενταχθούν στο «καλάθι» ενώ 7 στους 10 θα προτιμούσαν περισσότερες προσφορές.
Για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, το 84% δηλώνει ότι θα προτιμούσε να μειωθεί ο ΦΠΑ στα τρόφιμα, παρά να γίνει το «καλάθι του νοικοκυριού», ενώ το 70% ότι θα προτιμούσε περισσότερες προσφορές και εκπτώσεις στα σουπερμάρκετ.
Το ΙΕΛΚΑ πραγματοποιεί κυλιόμενη έρευνα καταναλωτών σε σχέση με θέματα της επικαιρότητας, με δείγμα 1.000 καταναλωτές. Η τελευταία έρευνα πραγματοποιήθηκε την εβδομάδα 28 έως 31 Ιανουαρίου 2023 και αφορούσε ανάμεσα σε άλλα θέματα το «καλάθι του νοικοκυριού».
Ένα από τα σημαντικότερα θέματα της επικαιρότητας εξακολουθεί να είναι η πρωτοβουλία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και των Αλυσίδων σουπερμάρκετ για το «καλάθι του νοικοκυριού».
Το πρώτο 3μηνο της λειτουργίας αυτής της πρωτοβουλίας, το 64% του κοινού δηλώνει ότι αγοράζει προϊόντα από το καλάθι. Το ποσοστό αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση μετά την πρώτη εβδομάδα της πρωτοβουλίας, οπότε και το ποσοστό του κοινού που αγόραζε από το καλάθι ανερχόταν στο 39%.
Μεσοσταθμικά το κοινό το οποίο αγοράζει προϊόντα από το καλάθι δηλώνει ότι το 16,3% των αγορών του προέρχονται από προϊόντα του καλαθιού (περίπου 1 ευρώ ανά 7 ευρώ αγορών). Η πλειοψηφία του κοινού 39% πραγματοποιεί έως 10% από το καλάθι, το 11% από 11 έως 20% και το υπόλοιπο 24% πάνω από 20%.
Όσον αφορά τις αγοραστικές τάσεις, όπως καταγράφεται στο σχήμα 2,17% του κοινού επισκέφθηκε κάποιο κατάστημα σουπερμάρκετ διαφορετικό από το συνηθισμένο του προκειμένου να βρει προϊόντα από το καλάθι του νοικοκυριού. Το στοιχείο αυτό είναι υγιές για τον ανταγωνισμό στον κλάδο, δείχνει ότι υπάρχουν επιπλέον κίνητρα για τον ανταγωνισμό στην αγορά και ότι η κινητικότητα του καταναλωτικού κοινού το επόμενο διάστημα αναμένεται να ενταθεί.
Ποιες είναι όμως οι απόψεις σε σχέση με το καλάθι του νοικοκυριού στους 3μήνες της εφαρμογής του. Συγκεκριμένα:
- Οι απόψεις για τη χρησιμότητα του καλαθιού είναι μικτές. Το 23%, δηλώνει ότι είναι μια θετική πρωτοβουλία (το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 35% όσων αγοράζουν από το καλάθι),
- Το 53% αναγνωρίζει τη χρησιμότητα των πρωτοβουλιών όπως το καλάθι του νοικοκυριού και δηλώνει ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να κάνουν κι άλλες τέτοιες δράσεις.
- Το 54% δηλώνει ότι απαιτείται πολύς χρόνος προκειμένου να κάνει τις αγορές του, κάτι το οποίο είναι μία πραγματικότητα που ήδη καταγραφόταν στο παρελθόν για τους καταναλωτές που ακολουθούν τις προσφορές στις αγορές τους στο λιανεμπόριο τροφίμων.
- Το 85% δηλώνει ότι δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, κάτι που είναι αναμενόμενο, καθώς το πρόβλημα της ακρίβειας είναι πολυπαραγοντικό και διεθνές.
Σε μία σε μεγαλύτερο βάθος ανάλυση για το τι θα επιθυμούσαν οι καταναλωτές σαν πιθανές ενισχύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ακρίβειας, στο σχήμα 4 καταγράφονται οι απόψεις τους.
Συγκεκριμένα:
- Το 84% δηλώνει ότι θα προτιμούσε να μειωθεί ο ΦΠΑ στα τρόφιμα παρά το «καλάθι του νοικοκυριού».
- Το 70% δηλώνει ότι θα προτιμούσε περισσότερες προσφορές και εκπτώσεις στα σουπερμάρκετ παρά το καλάθι του νοικοκυριού. Αυτό δείχνει ότι η πολιτεία θα μπορούσε να δει κίνητρα προς τις επιχειρήσεις για αύξηση των προωθητικών ενεργειών και αποφυγή αντικινήτρων.
- Το 47% θα επιθυμούσε να ενταχθούν και άλλοι κλάδοι στο καλάθι, όπως κρεοπωλεία και αρτοποιεία.
- Το 60% δεν είναι ικανοποιημένο με τον αριθμό των προϊόντων και επομένως θα προτιμούσε περισσότερα προϊόντα στο καλάθι.
- Τέλος, μόλις το 35% θα προτιμούσε να στραφεί το καλάθι σε μόνο επώνυμα προϊόντα, που δείχνει τη διείσδυση που έχουν αποκτήσει τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας το τελευταίο διάστημα.
Οι επαναλαμβανόμενες έρευνες του ΙΕΛΚΑ για το «καλάθι του νοικοκυριού» αναμένεται να συνεχιστούν και το επόμενο διάστημα με περισσότερα στοιχεία, σημειώνει το Ινστιτούτο.