«Απάτη» από το ίδιο το κράτος: Σας παίρνει το μισθό χωρίς να παίρνετε χαμπάρι

Μισθός: Πώς η πανδημία δημιούργησε νέα δεδομένα στα εργασιακά. Κατακόρυφη πτώση των εισοδημάτων εξαιτίας του lockdown. Προβληματισμός για την ανάκαμψη της οικονομίας. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.

Έναν χρόνο και κάτι από την έναρξη της πανδημικής κρίσης, είναι απολύτως σαφές ότι η ανθεκτικότητα και η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας εξαρτάται από την πλήρη ανάκαμψη της αγοράς εργασίας και των εισοδημάτων μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων.

Οι συνέπειες της πανδημίας στην οικονομία έπληξαν καίρια τα εισοδήματα των εργαζομένων, σε τρία μέτωπα:

1. Αναστολές σύμβασης: Η Ελλάδα ήταν το κράτος – μέλος με το μεγαλύτερο ποσοστό μισθωτών σε καθεστώς αναστολής της εργασίας τους. Σχεδόν ένας στους τρεις εργαζόμενους (περίπου 27% των μισθωτών) τέθηκε σε αναστολή τους μήνες των lockdown, επιλογή που οδήγησε σε μείωση των εισοδημάτων και σε περαιτέρω υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου πολλών εργαζομένων.

2. Αναγκαστική «επιλογή» η μερική απασχόληση: Στους μήνες της πανδημίας αυξήθηκε το ποσοστό των ατόμων που εργάζονται σε θέσεις μερικής απασχόλησης, αν και θα επιθυμούσαν να εργαστούν με κανονικό ωράριο, αλλά δεν βρήκαν θέση πλήρους απασχόλησης. Τη μεγαλύτερη πίεση την υφίστανται τα άτομα ηλικίας 30 έως 64 ετών.

Πιο συγκεκριμένα, 6 στους 10 ημιαπασχολούμενους θα ήθελαν να εργάζονται με κανονικό ωράριο, αλλά δεν μπορούσαν να βρουν εργασία πλήρους απασχόλησης. Συνεπώς, μέσα στην πανδημία οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ημιαπασχολούμενοι είχαν λιγότερες ευκαιρίες να εργαστούν με κανονικό ωράριο.

3. Μειώθηκε ο μέσος μισθός: Στην Ελλάδα ο μέσος ακαθάριστος μισθός μειώθηκε κατά 2,5% σε σχέση με το 2019, αποτελώντας τη δέκατη τέταρτη χειρότερη επίδοση στην Ευρωζώνη.

Οι κλάδοι στους οποίους η μείωση των μισθών ήταν εντονότερη, σύμφωνα με το ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, είναι της γεωργίας, της μεταποίησης, των κατασκευών, του εμπορίου, της εστίασης, της παροχής καταλύματος και των μεταφορών, καθώς και των τεχνών και της ψυχαγωγίας (λόγω της παρατεταμένης αναστολής λειτουργίας των επιχειρήσεων).

Ηδη παρατηρείται μια πολύ μεγάλη συγκέντρωση στα χαμηλότερα εισοδήματα. Συγκεκριμένα, μεταξύ 2019 και 2020 οι μεταβολές στα εισοδηματικά κλιμάκια ήταν οριακές, όπως, για παράδειγμα, η αύξηση του ποσοστού των ατόμων που λαμβάνουν από 701 έως 900 ευρώ και η μείωση όσων λαμβάνουν λιγότερα από 500 ευρώ σε μηνιαία βάση.

Επί εποχής κορονοϊού, ο μεγαλύτερος αριθμός μισθωτών (σχεδόν ένας στους δύο) συγκεντρώνεται στα κλιμάκια 0 έως 500 ευρώ και 701 έως 900 ευρώ.

Μισθός: Τέλος το 8ωρο – Ξεχάστε ρεπό, άδειες και Κυριακές

Μετά το Πάσχα τα… σπουδαία για τους εργαζόμενους. Ξεχάστε ό,τι ξέρατε στην αγορά εργασίας. Τι θα γίνει με το ωράριο, τις υπερωρίες, τα ρεπό και τις άδειες. Εργάσιμη και η Κυριακή. Όλες οι εξελίξεις για τα εργασιακά στο xristika.gr.

Ελαστικότερο ωράριο και συμψηφισμό υπερωριών με ρεπό ή ημέρες άδειας προβλέπει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που θα έρθει στη Βουλή αμέσως μετά το Πάσχα.

Το περιθώριο ευελιξίας ως προς τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας που προβλέπει το σχέδιο νόμου θα γίνεται υπό την «ομπρέλα» της σύναψης ατομικής σύμβασης εργασίας, δηλαδή θα συμφωνείται ελεύθερα μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων.

Σήμερα απαιτούνται επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή συμφωνία του εργοδότη με συνδικαλιστική οργάνωση στην επιχείρηση για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας.

Στο εξής, ο εργοδότης θα μπορεί να προσφεύγει στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας για να λάβει την έγκριση για τους συμψηφισμούς των ωρών υπερεργασίας ή υπερωρίας με μείωση εργάσιμου χρόνου σε άλλη χρονική στιγμή εντός 6μήνου, όταν δεν είναι εφικτό να υπογραφεί επιχειρησιακή σύμβαση με το οικείο σωματείο για την διευθέτηση.

Αυτός όπως είναι φυσικό, αναμένεται να ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, που κάνουν λόγο για κεκαλυμμένη κατάργηση των οκταώρου.

«Μέσα στο νομοσχέδιο θα υπάρχει μία ρύθμιση που θεωρούν (στην αντιπολίτευση) ότι είναι δήθεν κατάργηση του οκταώρου, ενώ ισχύει ήδη στην Ελλάδα εδώ και τριάντα χρόνια.

Δηλαδή, αν εγώ δουλεύω στο αεροδρόμιο της Ρόδου και θέλω τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο να πάω να μαζέψω ελιές. Δουλεύω οκτώ ώρες. Τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο για να μαζέψω ελιές πρέπει να πάρω άδεια άνευ αποδοχών.

Τι λέμε εμείς. Αν θες εσύ που έχεις το πρόβλημα αυτό μπορείς να συμφωνήσεις με τον εργοδότη σου να δουλεύεις παραπάνω ώρες το καλοκαίρι και το χειμώνα να πας να μαζέψεις τις ελιές σου αλλά όχι με άδεια άνευ αποδοχών αλλά πληρωμένη», τόνισε ο υπουργός Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης σε δηλώσεις του.

Μισθός: Τι προβλέπει το νομοσχέδιο

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ΓΣΕΕ, το 52% των εργαζομένων αναφέρει ότι εργάζεται παραπάνω από το κανονικό ωράριό τους σε εβδομαδιαία βάση, ενώ το 40% εξ αυτών που εργάζεται υπερωριακά δηλώνει ότι δεν αμείβεται για τις υπερωρίες του.

Στο εξής, σε δραστηριότητες εποχικού χαρακτήρα όπως ο τουρισμός για παράδειγμα, θα παρέχεται η δυνατότητα να απασχολούνται οι εργαζόμενοι μέχρι 10 ώρες ημερησίως για ένα εξάμηνο και για 6 ώρες ημερησίως για τους υπόλοιπους έξι μήνες του χρόνου.

Δηλαδή οι παραγωγικές ανάγκες κάθε εποχής θα «ορίζουν» το ωράριο των υπαλλήλων μιας επιχείρησης, το οποίο δεν θα θυμίζει σε τίποτα το συμβατικό ωράριο.

Το νομοθετικά θεσπισμένο οκτάωρο θα μπορεί να γίνεται δεκάωρο, αρκεί οι επιπλέον ώρες να «αφαιρούνται» σε επόμενο χρόνο, από τον χρόνο εργασίας του υπαλλήλου.

Το ίδιο θα συμβαίνει και για την εργασία τις Κυριακές και μάλιστα χωρίς μισθολογική προσαρμογή.

Με το νέο σύστημα, ένας εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται για παράδειγμα κάθε Παρασκευή για 10 ώρες και κάθε Δευτέρα για 6 ώρες, ώστε με συμψηφισμό να προκύπτει 8ωρο.

Αντίστοιχα ένας εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται για μία εβδομάδα 10 ώρες καθημερινά και την επόμενη εβδομάδα να απασχολείται 6 ώρες καθημερινά. Έτσι θα έχει δουλέψει 50 ώρες την μια εβδομάδα και 30 ώρες την δεύτερη, ο μέσος όρος των οποίων είναι 40 (για 5νθήμερη οκτάωρη εργασία).

Την ίδια στιγμή, τυχόν υπερωρίες είτε θα πληρώνονται, είτε θα καλύπτονται με χορήγηση άδειας, ή ρεπό μέσα στο εξάμηνο. Ταυτόχρονα θα αυξηθούν τα πλαφόν των νόμιμων υπερωριών σε όλο το φάσμα της οικονομίας.

Σήμερα, το ανώτατο όριο υπερωριακής απασχόλησης είναι 48 ώρες ανά 6μηνο (90 ώρες το έτος) για εργαζόμενους σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες και 120 ώρες το έτος στους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας.

Η σημερινή διάκριση θα εξισωθεί και θα ανέλθει στις 150 ώρες τον χρόνο για όλους τους κλάδους.

«Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας είναι αναγκαία σε συνθήκες πανδημίας. Είναι ο σύγχρονος τρόπος οργάνωσης της εργασίας (smart working) που έχει υιοθετηθεί σε πολλές χώρες του εξωτερικού» επισημαίνει ο δικηγόρος – εργατολόγος, Γιάννης Καρούζος.

«Αρκεί να είναι συναινετική και να περιλαμβάνει το δικαίωμα αποσύνδεσης που εξασφαλίζει την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής».

Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που ο εργαζόμενος αρνηθεί την πρόταση του εργοδότη του να υπογράψουν ατομική σύμβαση με ελαστικότερο ωράριο; Σύμφωνα με τον κ. Καρούζο, αν ο εργαζόμενος αρνηθεί την διευθέτηση δεν μπορεί να απολυθεί λόγω αυτής του της απόφασης.

Μισθός: Απασχόληση και τις Κυριακές

Επιπλέον για ορισμένους κλάδους, όπως της πληροφορικής, των Data centers, των Logistics, του έτοιμου σκυροδέματος κ.ά., θα προβλεφθεί απασχόληση και τα Σαββατοκύριακα, διατηρουμένου του πενθημέρου, με τη δυνατότητα διήμερης ανάπαυσης εντός της εβδομάδας.

Η εργασία και τις Κυριακές θα προβλέπεται για τους εξής κλάδους:

1. Παραγωγή – αποθήκευση – μεταφορά – διανομή φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού.

Για την εκτέλεση παράδοσης αγαθών στους καταναλωτές που έχουν παραγγελθεί εξ αποστάσεως, τηλεφωνικά ή από ηλεκτρονικό κατάστημα υπεραγορών (super market) και κάθε άλλου εμπορικού καταστήματος, ως κέντρο διανομής και παράδοσης θεωρούνται και το φυσικό κατάστημα λιανικής πώλησης και οι αποθήκες του.

2. Εφοδιαστική αλυσίδα (“logistics”), ιδίως παραλαβής, αποθήκευσης, συλλογής και διανομής εμπορευμάτων .

3. Κέντρα κοινών υπηρεσιών (“shared services centers”) ομίλων επιχειρήσεων, ιδίως στους τομείς της λογιστικής, του ανθρώπινου δυναμικού, της μισθοδοσίας, των Η/Υ (ΙΤ), της κανονιστικής συμμόρφωσης, των προμηθειών και άλλων.

4. Κέντρα δεδομένων (“data centers”) και εν γένει μηχανογραφικών κέντρων ομίλων επιχειρήσεων,

5. Ψηφιοποίηση έγχαρτου αρχείου.

6. Παροχή υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών.

7. Παραγωγή έτοιμου σκυροδέματος.

Μισθός: Οι κάμερες, το κόστος εξοπλισμού και το ωράριο – «λάστιχο» στην τηλεργασία

Νέο ρυθμιστικό πλαίσιο στην τηλεργασία, που θα διευκολύνει την άσκηση εξ αποστάσεως απασχόληση και θα διορθώνει τα νομοθετικά κενά που δημιουργούσαν τριβές μεταξύ εργοδότη-εργαζόμενου, προβλέπει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που θα φέρει στη Βουλή αμέσως μετά το Πάσχα το υπουργείο Εργασίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, στην σχετική διάταξη του νομοσχεδίου θα προβλέπονται τρεις κομβικής σημασίας παρεμβάσεις σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων και την οικονομική τους στήριξη:

• Ο εργοδότης θα υποχρεούται να καλύπτει το κόστος του εξοπλισμού και τη συντήρησή του
• Απαγορεύεται η χρήση κάμερας (web cam) για τον έλεγχο της απόδοσης του εργαζομένου
• Ο τηλεργαζόμενος έχει δικαίωμα «αποσύνδεσης» από τον υπολογιστή μετά τη λήξη του ωραρίου του.

Η τήρηση του ωραρίου στους τηλεργαζόμενους αναμένεται να ελέγχεται online με την ψηφιακή κάρτα εργασίας, η οποία θα είναι συνδεδεμένη με το «Εργάνη ΙΙ» και θα εφαρμοστεί και στην τηλεργασία.

Σε καμία περίπτωση δεν θα επιτρέπεται η χρήση web cam για να ελέγχεται η απόδοση του εργαζομένου, καθώς κάτι τέτοιο συνιστά παραβίαση της ιδιωτικής του ζωής και δεν συνάδει με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Σε ότι αφορά το κόστος της εξ αποστάσεως εργασίας (τεχνολογικός εξοπλισμός, σύνδεση στο internet, ρεύμα κ.α.), με το νέο καθεστώς ένα μέρος του θα επωμίζεται ο εργοδότης, ενώ θα αναλαμβάνει επίσης να αποκαταστήσει τις δαπάνες επισκευής των συσκευών που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεσή της ή να τις αντικαταστήσει σε περίπτωση βλάβης.

Στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας θα προβλέπεται ο τρόπος χρηματικής αποκατάστασης εκ μέρους του εργοδότη της χρησιμοποίησης του πληροφοριακού εξοπλισμού του εργαζομένου.

Bάσει του νομοσχεδίου η τηλεργασία θα συμφωνείται µεταξύ εργοδότη και εργαζοµένου κατά την πρόσληψη ή µε µεταγενέστερη συµφωνία.

Μισθός: To δικαίωμα αποσύνδεσης

Η τηλεργασία ήρθε για να μείνει και στην μετά-Covid εποχή, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως οι εργαζόμενοι θα είναι μπροστά την οθόνη του υπολογιστή τους όλο το 24ωρο.

Σε αρκετές χώρες του εξωτερικού η νομοθεσία απαγορεύει στις επιχειρήσεις που απασχολούν τηλεργαζομένους να τους υποχρεώνουν να απαντούν σε τηλεφωνήματα ή e-mails σε ώρες εκτός εργασιακού ωραρίου (εκτός από περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης). Η σχετική νομοθεσία προβλέπει και την επιβολή προστίμων στους «απείθαρχους» εργοδότες.

Στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας προβλέπεται πως ο τηλεργαζόμενος θα μπορεί να μην απαντά σε τηλέφωνα και email εκτός του ωραρίου εργασίας του, χωρίς να κινδυνεύει με επίπληξη ή ακόμη και με απόλυση επειδή άσκησε το δικαίωμα της αποσύνδεσης.

Σύμφωνα με την σχετική διάταξη του νομοσχεδίου «ο τηλεργαζόμενος έχει δικαίωμα αποσύνδεσης, το οποίο συνίσταται στο δικαίωμά του να απέχει πλήρως από την παροχή της εργασίας του και ιδίως να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του.

Απαγορεύεται κάθε δυσμενής διάκριση σε βάρος τηλεργαζομένου, επειδή άσκησε το δικαίωμα αποσύνδεσης.

Τα τεχνικά και οργανωτικά μέσα, που απαιτούνται για να εξασφαλίσουν την αποσύνδεση του τηλεργαζομένου από τα ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας και εργασίας, αποτελούν υποχρεωτικούς όρους της σύμβασης εργασίας και συμφωνούνται μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων στην επιχείρηση ή εκμετάλλευση. Σε περίπτωση έλλειψης συμφωνίας, καθορίζονται από τον εργοδότη και γνωστοποιούνται από αυτόν σε όλους τους εργαζόμενους».