Ανατροπή με τα διόδια: Πότε θα αυξηθούν τελικά

Διόδια: Στο κενό φαίνεται πως πέφτει το σχέδιο των παραχωρησιούχων για αυξήσεις στα διόδια. Η προεκλογική περίοδος αναγκάζει την κυβέρνηση να πιέσει για διατήρηση των υφιστάμενων τιμών. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.

Στην επόμενη κυβέρνηση μεταφέρεται το μπαλάκι για τις ανατιμήσεις των διοδίων στους οδικούς άξονες της χώρας αφού η προσπάθεια των παραχωρησιούχων να προχωρήσουν σε αυξήσεις από αρχές του έτους πέφτει προς το παρόν στο «προεκλογικό» κενό.

Αίσθηση πάντως προκαλούν οι ανακοινώσεις των εταιρειών για τις επικείμενες ανατιμήσεις, καθώς διαδοχικά τις τελευταίες μέρες όλες οι εταιρείες παραχώρησης προχώρησαν στην κατάρτιση νέων τιμοκαταλόγων που βάζουν φωτιά στις τιμές των διοδίων για το 2023 αν και γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να τις εφαρμόσουν.

Ολυμπία Οδός, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Γέφυρα, Νέα και Κεντρική Οδός έχουν καταρτίσει τα νέα τιμολόγια, ανακοινώνοντας ότι παγώνουν προσωρινά τις αυξήσεις μέχρι να υπάρξει η πολιτική απόφαση για την εφαρμογή τους.

Όπως όλα δείχνουν πρόκειται για νομικούς ελιγμούς των παραχωρησιούχων στη μάχη που έχει ξεσπάσει με το υπουργείο Υποδομών το τελευταίο διάστημα αφού πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχει εξάμηνη σιωπηλή παράταση στην εφαρμογή των νέων τιμολογίων προκειμένου η κυβέρνηση να μην βρεθεί αντιμέτωπη, λίγους μήνες πριν την προσφυγή στις κάλπες με αυξήσεις διοδίων σε όλο το εθνικό δίκτυο.

Οι εταιρείες με βάση τις συμβάσεις παραχώρησης αναπροσαρμόζουν κάθε χρόνο τα διόδια σύμφωνα με το δείκτη τιμών καταναλωτή Σεπτεμβρίου και προχωρούν στις σχετικές ανακοινώσεις λίγο πριν την εκπνοή του χρόνου.

Όπως επισημαίνεται στις πρόσφατες ανακοινώσεις, η ετήσια μεταβολή του εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών καταναλωτή είναι 11,26% και οδηγεί σε σημαντικές ανατιμήσεις που στα ΙΧ φτάνουν το 16%.

Ενδεικτικά παραδείγματα είναι ο σταθμός του Μακρυχωρίου στον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου όπου από 2,50 ευρώ προτείνεται να πάει στα 2,90 ευρώ (16%). Αντίστοιχα στο σταθμό της Ελευσίνας (Ολυμπία Οδός) η προτεινόμενη αύξηση είναι 14,2% από 2,10 σε 2,40 και στις Αφίδνες (Νέα Οδός) από 3,30 σε 3,70 ευρώ αυξημένα κατά 12%.

Διόδια: Τι αλλάζει για φέτος

Φέτος όμως υπάρχει μια διαφορά σε σχέση με πέρσι. Τα τιμολόγια ετοιμάστηκαν αλλά καθυστερεί η εφαρμογή τους όσο και το ύψος των αυξήσεων, παρά το γεγονός ότι ο εταιρείες επικαλούνται σημαντικές μεταβολές στα κόστη λειτουργίας λόγω ανατιμήσεων υλικών και ενεργειακού κόστους που τις καθιστούν επιβεβλημένες και νόμιμες.

Στελέχη της αγοράς υποστηρίζουν ότι πολύ δύσκολα η πολιτεία θα ξεφύγει από τις αυξήσεις στα διόδια και ότι όσο καθυστερεί η εφαρμογή τους θα γράφει το «κοντέρ» των αποζημιώσεων.

Είναι πιθανόν πάντως οι εταιρείες να κληθούν σε δεύτερο χρόνο να τεκμηριώσουν το ύψους των ανατιμήσεων αυτών ώστε να ενσωματωθεί ένα μέρος μόνο της αύξησης που έχουν ανακοινώσει και όχι το σύνολο.

Τα προηγούμενα χρόνια η άσκηση των διοδίων ήταν απλή καθώς οι αναπροσαρμογές ήταν πολύ περιορισμένες λόγω χαμηλού πληθωρισμού και μάλιστα κάποιες χρονιές ήταν και αρνητικές. Φέτος όμως έχουμε δύο παραμέτρους που αλλάζουν το σκηνικό.

Η μία είναι ότι η πολιτεία έχει να αντιμετωπίσει γενναίες αναπροσαρμογές διοδίων λόγω δυσμενούς οικονομικού περιβάλλοντος και η άλλη είναι ότι αυτές πρέπει να γίνουν σε προεκλογικό φόντο.

Εκ των πραγμάτων και τα δύο στοιχεία δικαιολογούν την αναβολή τους, μολονότι οι έξι παραχωρησιούχοι (σ.σ δεν ζητούν αναπροσαρμογή η Αττική Οδός και η Εγνατία) έχουν υποβάλλει εδώ και δύο μήνες τις προτεινόμενες τιμές στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου για να είναι σύννομοι και τυπικοί με τους κανόνες καθώς δεν απαιτείται κάποιου είδους έγκριση από το υπουργείο πέραν του ελέγχου τους.

Σε άλλη περίπτωση θα προχωρούσαν κανονικά στις ανατιμήσεις όμως για τους λόγους που προαναφέραμε, η κυβέρνηση έχει ζητήσει να υπάρξει αναβολή, επικαλούμενη και το γενικότερο αρνητικό περιβάλλον που προκαλούν οι πληθωριστικές πιέσεις.

Μάλιστα για τη μη εφαρμογή του μέτρου έχει προβεί σε δημόσιες δηλώσεις και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου, η οποία έχει υπογραμμίσει ότι δεν θα επιτρέψει αυξήσεις στα διόδια.

Οι εταιρείες από την πλευρά τους υποστηρίζουν ότι εφαρμόζουν το γράμμα το συμβάσεων παραχώρησης που δεν μπορεί να ακυρωθεί μόνο με απόφαση του υπουργείου και βρίσκονται με το χέρι στη… σκανδάλη για να εφαρμόσουν την νέα τιμολογιακή πολιτική.

Διόδια: Κόντρα κυβέρνησης – παραχωρησιούχων

Σε σύγκρουση για τις ετήσιες αυξήσεις στις τιμές των διοδίων οδηγούνται το υπουργείο Υποδομών και οι παραχωρησιούχοι των οδικών αξόνων, λόγω της μεγάλης αύξησης 12% που θα έπρεπε να δοθεί εφέτος, λόγω της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής.

Από την πλευρά τους οι παραχωρησιούχοι προειδοποιούν ότι δεν μπορούν να ανατραπούν μονομερώς οι υπογεγραμμένες συμβάσεις και ότι ενδέχεται να τεθεί ζήτημα καταγγελίας των δανειακών τους συμβάσεων, ενώ ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής ξεκαθαρίζει ότι αυξήσεις δεν πρόκειται να επιτραπούν.

Βάσει των συμβάσεων παραχώρησης των οδικών αξόνων, οι παραχωρησιούχοι (Νέα Οδός, Κεντρική Οδός, Ολυμπία Οδός, Μορέας, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Γέφυρα Α.Ε.) αναπροσαρμόζουν ετησίως τις τιμές των διοδίων με βάση τον δείκτη τιμών καταναλωτή (Σεπτεμβρίου) της χρονιάς που πέρασε. Συνήθως οι αυξήσεις αυτές είναι μικρές, μάλιστα κάποιες χρονιές (λ.χ. το 2020) υπήρξε και μείωση, πάντα βάσει του ίδιου τρόπου υπολογισμού.

Εφέτος όμως η κατάσταση είναι διαφορετική. Σύμφωνα με τον εφετινό δείκτη τιμών καταναλωτή του Σεπτεμβρίου, η αύξηση από το 2023 θα έπρεπε να είναι 12%.

Οι έξι παραχωρησιούχοι υπέβαλαν εδώ και δύο μήνες τις προτεινόμενες τιμές στην αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Υποδομών για να προχωρήσουν σε αναπροσαρμογή των τιμών, καθώς δεν απαιτείται άλλη έγκριση από το Δημόσιο. Όμως, το υπουργείο τους ζήτησε να μην το κάνουν.

Να σημειωθεί ότι η Αττική Οδός έχει αποφασίσει να μην προχωράει σε τιμαριθμικές αυξήσεις, ενώ στην Εγνατία Οδό το ύψος των διοδίων είναι καθορισμένο από το υπουργείο Υποδομών και σταθερό.

Η εντολή μη αύξησης των διοδίων έχει δοθεί από το Μαξίμου και γι’ αυτό το υπουργείο Υποδομών είναι αμετακίνητο. Μάλιστα την προηγούμενη εβδομάδα υπήρξε συνάντηση στελεχών των έξι παραχωρησιούχων με τον υφυπουργό Γιώργο Καραγιάννη.

Από την πλευρά τους οι παραχωρησιούχοι υποστηρίζουν κατ’ αρχάς ότι η ετήσια αναπροσαρμογή των διοδίων είναι στοιχείο των συμβάσεων παραχώρησης και προφανώς αυτό δεν μπορεί να μεταβληθεί μονομερώς (δηλαδή μόνο με τη θέληση του υπουργείου).

Επομένως είναι νομικά κατοχυρωμένοι. Περαιτέρω, οι παραχωρησιούχοι υποστηρίζουν ότι αν δεν γίνει η ετήσια αναπροσαρμογή, οι δανείστριες τράπεζες έχουν δικαίωμα να καταγγείλουν τις δανειακές συμβάσεις, προκαλώντας «ξαφνικό θάνατο» στις κοινοπραξίες.