Λογαριασμοί ρεύματος: Επτά αλλαγές έρχονται στους λογαριασμούς ρεύματος των καταναλωτών μετά τις διατάξεις που ψηφίστηκαν από τη Βουλή και αποσκοπούν στον περιορισμό των αυξήσεων των τιμών της κιλοβατώρας, τις οποίες πυροδοτεί η ενεργειακή κρίση.
Η κυβέρνηση, στα σενάρια που έτρεχε με τις νέες ρυθμίσεις και με ανώτατο όριο τιμών του φυσικού αερίου TTF στα 110 με 120 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, αποσκοπούσε ώστε οι χρεώσεις για την κατανάλωση ρεύματος να υποχωρήσουν στα 0,145 με 0,149 ευρώ ανά Κιλοβατώρα έναντι περίπου 0,24 ευρώ σήμερα (κατόπιν της χορήγησης των επιδοτήσεων), σύμφωνα με τα «Νέα». Χωρίς τις ενισχύσεις η τιμή εκτοξεύεται στα 0,36-0,40 ευρώ. Ωστόσο, η έκρηξη των τιμών του TTF στα 147 ευρώ ανά Μεγαβατώρα είναι πιθανό να αναθεωρήσει τον στόχο για την τιμή της κιλοβατώρας τον Αύγουστο στα επίπεδα των 0,21-0,23 ευρώ. Χωρίς τις επιδοτήσεις και το πλέγμα των κυβερνητικών παρεμβάσεων οι καταναλωτές θα πληρώσουν περίπου 0,50 ευρώ την κιλοβατώρα.
Όπως και να έχει, από αυτή την εβδομάδα και για έναν χρόνο νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα βρίσκονται σε μια νέα καθημερινότητα:
Τυπικά από την 1η Ιουλίου και στην πράξη από τα μέσα της εβδομάδας τίθεται σε ισχύ εντός της εβδομάδας ο νέος μηχανισμός παρέμβασης στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας (πλαφόν στα έσοδα των ηλεκτροπαραγωγών στη χρηματιστηριακή αγορά ενέργειας). Θα λειτουργεί έως την 1η Ιουνίου του 2023. Με πιο απλά λόγια, για κάθε τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής θα ορίζεται ανώτατη τιμή αποζημίωσης. Η Οριακή Τιμή Συστήματος (χρηματιστηριακή τιμή ενέργειας) θα διαμορφώνεται κανονικά με βάση τις προσφορές των παραγωγών ρεύματος. Οι τελευταίοι όμως θα χάνουν έσοδα από τη διαφορά που θα προκύπτει ανάμεσα στην ΟΤΣ και τις ανώτατες τιμές αποζημίωσης που θα λαμβάνουν για το ρεύμα που πωλούν στο χρηματιστήριο. Τα ποσά αυτά θα μεταφέρονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Αναστέλλεται για τις καταναλώσεις από 1ης Αυγούστου και έως 1ης Ιουλίου 2023 η ρήτρα αναπροσαρμογής.
Θα χορηγούνται στους λογαριασμούς των καταναλωτών επιδοτήσεις (εκπτώσεις) από τα έσοδα των ηλεκτροπαραγωγών που θα παρακρατούνται στη χρηματιστηριακή αγορά και θα αποδίδονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, από τα δικαιώματα εκπομπών αέριων ρύπων και το ΕΤΜΕΑΡ αλλά και από τον κρατικό προϋπολογισμό. Για το δεύτερο εξάμηνο οι ενισχύσεις εκτιμώνται σε περίπου 2 δισ. ευρώ.
Οι προμηθευτές ρεύματος υποχρεούνται να αναρτούν τις τιμές της κιλοβατώρας (χωρίς τις επιδοτήσεις) δύο μήνες νωρίτερα από την εφαρμογή τους. Η πρώτη φορά θα είναι στις 10 Ιουλίου και θα αφορούν τις τιμές του Αυγούστου. Η δεύτερη φορά θα είναι στο τέλος Ιουλίου και θα αφορούν τον Σεπτέμβριο κ.ο.κ.
Χωρίς πέναλτι (ποινή πρόωρης αποχώρησης) θα γίνονται οι μετακινήσεις των καταναλωτών από πάροχο σε πάροχο. Στόχος είναι να πιεστούν οι πάροχοι και με τον κίνδυνο της απώλειας πελατών να διαμορφώνουν χαμηλές τιμές.
Στα έντυπα των λογαριασμών θα φαίνονται ευκρινώς το ποσό της κατανάλωσης και το ποσό της επιδότησης του ΤΕΜ.
Οι τιμές που θα προκύπτουν από το πλαφόν, την αναστολή της ρήτρας και τις επιδοτήσεις θα ισχύουν ανεξαιρέτως για όλους τους καταναλωτές.
Λογαριασμοί ρεύματος: Τα «γκρίζα σημεία»
Ωστόσο, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς ηλεκτρισμού, το νέο σύστημα έχει τα ακόλουθα γκρίζα σημεία:
Όσο ανεβαίνουν οι τιμές φυσικού αερίου και χονδρεμπορικής ρεύματος, τόσο το κράτος είναι πιθανόν να οδηγείται σε πιο αυξημένες επιδοτήσεις. Είναι πιθανόν να μην αρκούν οι επιδοτήσεις του ΤΕΜ.
Οι προμηθευτές θα αναγκάζονται να κάνουν εκτιμήσεις (δύο μήνες πριν) αναλαμβάνοντας ρίσκο, δηλαδή θα ενσωματώσουν τη ρήτρα αναπροσαρμογής στις χρεώσεις της κιλοβατώρας.
Η ελεύθερη μετακίνηση των πελατών ρεύματος διευκολύνει τους κακοπληρωτές. Ελλοχεύει ο κίνδυνος τα φέσια να πολλαπλασιάζονται και να μεταφέρονται από προμηθευτή σε προμηθευτή ρεύματος.
Αν οι τιμές ρεύματος και αερίου στο ενδιάμεσο (διάστημα δύο μηνών) κινηθούν καθοδικά και οι προμηθευτές έχουν εκτιμήσει υψηλές τιμές, είναι πιθανό να οδηγηθούμε σε επιδότηση των κερδών των εταιρειών ενέργειας. Δηλαδή στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα της κυβερνητικής προσπάθειας.
Λογαριασμοί ρεύματος: Στις 10 Ιουλίου τα τροχιοδεικτικά για τις νέες χρεώσεις
Η κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής από την 1η Αυγούστου και η υποχρέωση των παρόχων ρεύματος να ενημερώνουν τους πελάτες τους (με ανάρτηση στις ιστοσελίδες τους) για τις τιμές που θα χρεώνουν την κιλοβατώρα, δύο μήνες πριν από την εφαρμογή τους, είναι οι μεγάλες αλλαγές με τις οποίες η κυβέρνηση προσπαθεί να ανασχέσει τις ανατιμήσεις στο ρεύμα.
Οι πάροχοι ρεύματος την Κυριακή 10 Ιουλίου, θα ανακοινώσουν την τιμή για τις καταναλώσεις Αυγούστου, οι οποίες θα φανούν στα τιμολόγια Σεπτεμβρίου, ενώ στο τέλος Ιουλίου την τιμή για τις καταναλώσεις Σεπτεμβρίου. Από εκεί και πέρα, στα τέλη κάθε μήνα θα ανακοινώνουν τις τιμές που θα ισχύσουν ένα δίμηνο αργότερα.
Ωστόσο, όμε δεδομένο ότι για τον πρώτο μήνα οι περισσότερες εταιρείες δεν έχουν κάνει hedging για τη μείωση του κινδύνου από δυσμενείς διακυμάνσεις των τιμών και ότι η χονδρική τιμή της μεγαβατώρας κινείται τελευταία κοντά στα 350 ευρώ (δηλαδή 35 λεπτά η κιλοβατώρα), εκτιμάται ότι οι τιμές ανά κιλοβατώρα που θα δούνε οι καταναλωτές θα είναι έως και 40 λεπτά υψηλότερες.
Με τέτοια αβεβαιότητα που επικρατεί στην αγορά καλούνται να μαντεύουν την τιμή του ρεύματος για ένα δίμηνο μετά. Καθώς δεν θα μπορούννα κάνουν ασφαλή πρόβλεψη, με τόσους αστάθμητους παράγοντες, θα ενσωματώνουν τον κίνδυνο στις τιμές και έτσι ο καταναλωτής θα πληρώνει πρόσθετα!
Λογαριασμοί ρεύματος: Οριακή η κατάσταση του συστήματος ηλεκτροδότησης
Την αδυναμία κάλυψης των αναγκών ηλεκτροδότησης, ταυτόχρονα, της χώρας μας και των γειτονικών της κρατών, που σήμερα εφοδιάζονται με φυσικό αέριο από τον τερματικό σταθμό LNG της Ρεβυθούσας, διαπιστώνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αν η ρωσική Gazprom κλείσει τη στρόφιγγα του αγωγού Turk Stream προς την Ελλάδα και τη Βουλγαρία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ασκήσεις προσομοίωσης που κάνει η ΡΑΕ μαζί με τους αρμόδιους φορείς για την αντιμετώπιση κινδύνων στον τομέα ηλεκτρισμού δείχνουν ότι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο οι εξαγωγές ρεύματος και αερίου από την εγχώρια αγορά θα πρέπει να διακοπούν.
Και πάλι όμως, αναφέρουν τα σενάρια της ομάδας διαχείρισης κινδύνων, η κατάσταση στην ηλεκτροδότηση των νοικοκυριών θα είναι οριακή. Βέβαια, όλα εξαρτώνται από το μέγεθος της μείωσης της ροής του ρωσικού φυσικού αερίου καθώς και τη χρονική διάρκεια.
Η πλέον ακραία περίπτωση που θα σημάνει την κήρυξη συναγερμού «επιπέδου 3» στην ελληνική αγορά ενέργειας έχει μελετηθεί από τη ΡΑΕ αν η Ρωσία διακόψει το αέριο τη εφετινή χειμερινή περίοδο 2022-2023 και για διάστημα τριών μηνών.
Για τον κίνδυνο διακοπής της τροφοδοσίας φυσικού αερίου από την Gazprom η ΡΑΕ έλαβε υπόψη τόσο το ενδεχόμενο να είναι εντός λειτουργίας η νέα λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ (Πτολεμαΐδα V) όσο και να είναι σβηστή.
Επιπλέον, σύμφωνα με την ΡΑΕ το σενάριο εξετάστηκε συνδυαστικά με σειρά από παραδοχές και εμφανίζονται επιπτώσεις τόσο σε εθνικό επίπεδο (προβλήματα επάρκειας, κυκλικές περικοπές φορτίου) όσο και σε διασυνοριακό επίπεδο, καθώς εμφανίζεται αυξημένη πιθανότητα επιπτώσεων στο ισοζύγιο συναλλαγών με δεδομένο ότι οι συνθήκες κρίσης ισχύουν για όλη την Ευρώπη.
Σύμφωνα με το Σχέδιο Ετοιμότητας Αντιμετώπισης Κινδύνων στον τομέα Ηλεκτρισμού, ο ΑΔΜΗΕ, προκειμένου σε ένα από τα παραπάνω απρόβλεπτα γεγονότα να αποφύγει την κατάρρευση και καταστροφή του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προχωρά σε σειρά ενεργειών.
Το σύστημα τίθεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και προβλέπεται ακόμη και η χειροκίνητη, σε συνεργασία με τον ΔΕΔΔΗΕ, περικοπή φορτίων. Η διαδικασία αυτή ξεκινά π.χ. από τη διακοπή λειτουργίας των υδραντλητικών μονάδων, τη διακοπή εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, την ενεργοποίηση εφεδρειών, την εφαρμογή του μηχανισμού κατανάλωσης σε μειωμένες ώρες κατανάλωσης και ως τελευταίο μέτρο λαμβάνεται η διακοπή ηλεκτροδότησης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Σε αυτό το σενάριο προτείνεται η εκ περιτροπής ηλεκτροδότηση των καταναλωτών. Οι ελληνικές Αρχές σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχουν προχωρήσει στη λήψη μέτρων προκειμένου να διασφαλιστεί η ενεργειακή επάρκεια της χώρας.
Στις αρχές του Σεπτεμβρίου θα είναι σε θέση να λειτουργήσει η νέα λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ «Πτολεμαΐδα V» ισχύος 660 μεγαβάτ, η οποία θα προστεθεί στις υπάρχουσες λιγνιτικές μονάδες.
Η απόφαση να διακοπεί η λειτουργία τους μέχρι το 2028 αναστέλλεται προκειμένου να υπάρχουν οι απαραίτητες εφεδρείες στο σύστημα. Επιπλέον έχει αυξηθεί και η εξόρυξη λιγνίτη για τη διάθεση των αναγκαίων αποθεμάτων.
Προς εξέταση επίσης είναι και η δυνατότητα αποθήκευσης φυσικού αερίου σε υπόγεια αποθήκη της Ιταλίας. Αν και κάτι τέτοιο τεχνικώς δεν είναι εφικτό, εντούτοις Αθήνα και Ρώμη συνεχίζουν τις επαφές τους.
Προσώρας μικρές ποσότητες αερίου έχει αποθηκεύσει η ΔΕΠΑ Εμπορίας στην υπόγεια αποθήκη της Βουλγαρίας.
Εντός του Ιουλίου θα δέσει στον τερματικό σταθμό LNG της Ρεβυθούσας και το πλωτό δεξαμενόπλοιο που θα αυξήσει τη δυνατότητα αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου. Τέλος έτοιμο είναι και το σχέδιο για τη λειτουργία μονάδων φυσικού αερίου της ΔΕΗ και της εταιρείας ΗΡΩΝ συνολικής ισχύος 1 γιγαβάτ με πετρέλαιο.