Ακρίβεια: Η ακρίβεια συνεχίζει να μαστίζει τους πολίτες και οι πολυεθνικές έχουν στήσει… πανηγύρι!
Καμία επίπτωση δεν πρόκειται να έχει η επιστολή που θα στείλει σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην Κομισιόν για τις διαφορετικές πολιτικές τιμολόγησης των πολυεθνικών στην Ελλάδα, καθώς το πρόβλημα έχει να κάνει με τη δομή της ελληνικής αγοράς και τους ελέγχους των ελληνικών υπηρεσιών.
Αυτό που είναι αποδεδειγμένο είναι πως στην Ελλάδα το κόστος των πωλούμενων ανεβαίνει τεχνηέντως από τις ίδιες τις εταιρείες, έτσι ώστε να δικαιολογούν τις αυξήσεις στις τιμές λιανικής. Ποιες είναι οι συνηθέστερες πρακτικές;
Οι μητρικές επιβάλλουν στις θυγατρικές τους πολύ υψηλά δικαιώματα χρήσης των σημάτων (royalties), οι θυγατρικές αγοράζουν από τις μητρικές σε υψηλές τιμές προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και επίσης οι μητρικές δανείζουν τις θυγατρικές με πολύ υψηλά επιτόκια.
Κάτι που κανονικά πρέπει να εντοπίζεται στο πλαίσιο των ελέγχων –ελέγχων φορολογικών– για τις ενδοομιλικές συναλλαγές.
Καθοριστικό ρόλο στις αποφάσεις πολυεθνικών εταιρειών να τιμολογούν υψηλότερα τα προϊόντα τους στην Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες χώρες διαδραματίζει το γεγονός ότι σε αρκετές περιπτώσεις αποτελούν ολιγοπώλια, δεν υπάρχει δηλαδή στην πραγματικότητα μεγάλος ανταγωνισμός, δεν υπάρχει σημαντική εγχώρια παραγωγή, ενώ σε κάποιες κατηγορίες είναι πολύ χαμηλή η διείσδυση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι οι κατηγορίες των απορρυπαντικών και του βρεφικού γάλακτος.
Για παράδειγμα: Μεγάλη πολυεθνική εταιρεία, που δραστηριοποιείται στον κλάδο των καταναλωτικών προϊόντων και στην Ελλάδα έχει παρουσία με θυγατρική εταιρεία, δαπανά κάθε χρόνο πολύ μεγάλα ποσά για το μάρκετινγκ των προϊόντων της.
Ωστόσο, οι δαπάνες αυτές εμφανίζονται μόνο στις οικονομικές καταστάσεις της θυγατρικής στην Ελλάδα, ωσάν η εγχώρια αγορά να είναι του μεγέθους της… κινεζικής.
Τι πετυχαίνει με αυτό το κόλπο; Εμφανίζοντας υψηλές δαπάνες για το μάρκετινγκ στις οικονομικές καταστάσεις της θυγατρικής στην Ελλάδα, μειώνει τεχνητά τα κέρδη ή παρουσιάζει ακόμη και ζημίες, με συνέπεια να φορολογείται λιγότερο.
Ταυτόχρονα, εμφανίζοντας υψηλό κόστος λειτουργίας, αποκτά το κατάλληλο άλλοθι ώστε να υπερτιμολογεί τα προϊόντα στην Ελλάδα.
Ακρίβεια: Παθογένειες της ελληνικής αγοράς
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, διερευνώνται συνεχώς μέτρα προκειμένου να διορθωθούν παθογένειες ετών της ελληνικής αγοράς.
Στόχος είναι να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια στις εμπορικές συναλλαγές σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων που εντοπίζονται στρεβλώσεις, είτε από την Επιτροπή Ανταγωνισμού είτε από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, προκειμένου να μειωθούν αισθητά οι τιμές σε βασικά αγαθά.
Με στόχο την μεγαλύτερη διαφάνεια στις συναλλαγές ανακοινώθηκε την περασμένη η εβδομάδα για παράδειγμα η παρέμβαση για τον περιορισμό της ακρίβειας στα νωπά φρούτα, στα λαχανικά και τα κρέατα για τα οποία προκειμένου να διασφαλισθεί η διαφάνεια στην εφοδιαστική αλυσίδα από το χωράφι στο ράφι, οι προμηθευτές θα είναι υποχρεωμένοι να πωλούν τα προϊόντα τους στα σούπερ μάρκετ, στα μανάβικα και στα κρεοπωλεία σε «καθαρές» τιμές και να επιτρέπεται μόνο πιστωτικό τιμολόγιο έως 3% για επιστροφές προϊόντων ή φύρας.
Σύμφωνα με γνώστες της αγοράς εμπορίας φρούτων και λαχανικών, σήμερα οι παροχές που δίνουν τα σούπερ μάρκετ στους προμηθευτές φτάνουν ακόμη και το 35%, που αφορούν τις επιστροφές ή την φύρα, δηλαδή τα προϊόντα που δεν πωλούνται.
Μάλιστα, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε σύσκεψη που είχε την προηγούμενη εβδομάδα με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, θέλοντας να στείλει για άλλη μια φορά ένα ηχηρό μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση επισήμανε ότι «η Ελλάδα δεν είναι μπανανία» και πως «ο πληθωρισμός της απληστίας» δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός.
Ο κ. Μητσοτάκης, τόνισε επίσης ότι «για κάποιες συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων κάνουμε πια πιο δραστικές παρεμβάσεις, οι οποίες έχουν σκοπό να μειώσουν τελικά τις τιμές στο ράφι.
Διότι έχουμε ένα μοντέλο στην Ελλάδα, όπου έχουμε υψηλές ονομαστικές τιμές και μετά υψηλές εκπτώσεις και πίσω από αυτό το συγκεκριμένο καθεστώς τιμολόγησης τελικά κρύβονται οι υψηλότερες τιμές».
Ακρίβεια: Μεγάλες αποκλίσεις
Οι σημαντικές αποκλίσεις ανάμεσα στις τιμές που πωλούνται αρκετά προϊόντα στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες αποτυπώνονται κατά καιρούς σε διάφορες έρευνες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας.
Σύμφωνα, με την πιο πρόσφατη που διενήργησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών γάλα μακράς διάρκειας σε συσκευασία ενός λίτρου πωλείται στην χώρα μας ακριβότερα (1,78 ευρώ) από όλες τις υπόλοιπες χώρες που αναφέρονται στην έρευνα όπως η Αγγλία (1,27 ευρώ), η Ισπανία (1,13 ευρώ), η Γαλλία (1,63 ευρώ) και η Πορτογαλία (1,04 ευρώ). Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν και για αρκετά ακόμη προϊόντα.
Ακρίβεια: Δείτε τι θα συμβεί στην Ελλάδα τους επόμενους μήνες
Νέα ανησυχητικά μηνύματα για την ακρίβεια. Με άνοδο σε σύγκριση με τον Νοέμβριο έκλεισε τον Δεκέμβριο ο πληθωρισμός, καθώς διαμορφώθηκε σε 3,5%, από 3% ένα μήνα πριν. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.
Αν και ο δείκτης τιμών καταναλωτή διαμορφώνεται ήδη από τον Απρίλιο του 2023 σε επίπεδα κάτω του 4%, η εξέλιξη αυτή δεν προκαλεί αισιοδοξία.
Και αυτό διότι ο πληθωρισμός των τροφίμων παραμένει σε υψηλά επίπεδα και κατέγραψε έστω και οριακή αύξηση σε μηνιαία βάση, ενώ την ίδια ώρα οι εξελίξεις στην Ερυθρά Θάλασσα προκαλούν βάσιμες ανησυχίες για νέα αναζωπύρωση του πληθωρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το νέο πολεμικό μέτωπο στη Μέση Ανατολή έχει ήδη εκτοξεύσει στα ύψη τα ναύλα για τη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων από την Ασία στη Βόρεια Ευρώπη, ενώ σε τροχιά ανόδου βρίσκεται και η διεθνής τιμή του πετρελαίου.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι μέσα στην εβδομάδα η κυβέρνηση προχώρησε σε νέα δέσμη μέτρων με στόχο τον περιορισμό των πληθωριστικών πιέσεων, διατηρώντας παράλληλα σε ισχύ και τα μέτρα που είχαν ληφθεί έως τώρα, όπως είναι για παράδειγμα το «καλάθι του νοικοκυριού» και το πλαφόν στο περιθώριο μεικτού κέρδους.
Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή, ο δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε τον Δεκέμβριο σε ετήσια βάση κατά 3,5%, ενώ αύξηση σημειώθηκε και σε μηνιαία βάση, κατά 0,1%.
Οι συνεχιζόμενες αυξήσεις τιμών στα τρόφιμα, νωπά και συσκευασμένα, είναι αυτές που κυρίως εμποδίζουν μια ταχύτερη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και ευθύνονται και για τα «σκαμπανεβάσματα» που καταγράφηκαν μέσα στη χρονιά και συγκεκριμένα τον Ιούλιο, τον Αύγουστο, τον Οκτώβριο, με τελευταίο «κρούσμα» τη μεταβολή του δείκτη τον Δεκέμβριο.
Εάν το 2022 ήταν το φυσικό αέριο και το ηλεκτρικό ρεύμα τα αγαθά στα οποία παρατηρούνταν οι υψηλότερες αυξήσεις τιμών, πλέον τα σκήπτρα κρατά το ελαιόλαδο, με την τιμή του να είναι υψηλότερη κατά 58,5%. Κατά 15% είναι αυξημένες οι τιμές στα φρούτα, κατά 14% στα λαχανικά, κατά 12,6% στην κατηγορία «νερό – αναψυκτικά – χυμοί», με τις ανατιμήσεις να αφορούν κυρίως τους χυμούς, κατά 8,4% στα ψάρια, κατά 6,5% στα κρέατα, κατά 7,7% στα ζαχαρώδη, κατά 3,8% στα γαλακτοκομικά και αυγά.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι οι τιμές σε βασικά τρόφιμα έχουν αυξηθεί και σε μηνιαία βάση, με το ελαιόλαδο να πωλείται ακριβότερα τον Δεκέμβριο σε σύγκριση με τον Νοέμβριο κατά 4,7%, τα νωπά λαχανικά κατά 5,7%, τα ψάρια κατά 2,2%. Συνολικά ο δείκτης τιμών καταναλωτή στην ομάδα «διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» κατέγραψε μηνιαία αύξηση 0,3%.
Σε ορισμένα από τα παραπάνω προϊόντα, με πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα το ελαιόλαδο και τους χυμούς, είναι βέβαιο ότι θα καταγραφούν νέες ανατιμήσεις και στα στοιχεία του Ιανουαρίου, δεδομένου ότι ήδη οι προμηθευτές έχουν στείλει τους σχετικούς τιμοκαταλόγους στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν συνέχιση των ανατιμήσεων και σε μια σειρά άλλων αγαθών και υπηρεσιών, όπως τα ξενοδοχεία και η εστίαση (5,9% σε ετήσια βάση και 0,7% σε μηνιαία), στις υπηρεσίες υγείας και στα φαρμακευτικά προϊόντα (5,5% σε ετήσια βάση), στην εκπαίδευση (3,8%), στα είδη ένδυσης και υπόδησης (2,8% σε ετήσια βάση), στα διαρκή αγαθά – είδη νοικοκυριού (1,9%).
Αν και οι τιμές των καυσίμων –βενζίνης και πετρελαίου κίνησης– βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τον περυσινό χειμώνα, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο αύξησής τους λόγω της εύφλεκτης κατάστασης στη Μέση Ανατολή.
Η επίθεση βρετανικών και αμερικανικών δυνάμεων σε στρατιωτικούς στόχους των ανταρτών Χούθι στην Υεμένη είχε ως συνέπεια χθες οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου, τόσο του Brent όσο και του αμερικανικού αργού, να αυξηθούν κατά 3%.
Την ίδια ώρα, βέβαιες θεωρούνται οι ανατιμήσεις σε σειρά προϊόντων, καθώς η απόφαση των ναυτιλιακών κολοσσών να εκτρέπουν τα πλοία μεταφοράς από τη Διώρυγα του Σουέζ στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στη Νότια Αφρική έχει προκαλέσει κατακόρυφη αύξηση των ναύλων.